%0 Journal Article %T بررسی و ارزیابی حقوق غیر مسلمانان در فقه امامیه و قوانین مربوطه به خصوص قانون مجازات اسلامی ایران %J ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران %I انجمن علمی جامعه شناسی سیاسی ایران %Z 2676-6663 %A همتی فارسانی, تورج %A سلیمی, علیرضا %A حسینی, سید علیرضا %A ناظمی اشنی, محمدحسین %D 2022 %\ 05/22/2022 %V 5 %N 3 %P 643-668 %! بررسی و ارزیابی حقوق غیر مسلمانان در فقه امامیه و قوانین مربوطه به خصوص قانون مجازات اسلامی ایران %K حقوق غیر مسلمانان %K فقه امامیه %K قانون مجازات اسلامی %R 10.30510/psi.2022.262381.1389 %X دین اسلام تنها به امور مربوط به مسلمانان اهتمام ننموده است و بلکه در یک نمای کلّی، در خصوص غیر مسلمانان و احترام به حقوق ایشان نیز ضوابطی را مورد ترسیم قرار داده است؛ در رویکرد اسلام، غیر مسلمانان  یا در زمره افراد ذمی، معاهد و مستأمن به حساب می‌آیند که اگرچه به عنوان اقلیّتی در جامعه مسلمین حاضر شوند، مورد حمایت قرار می‌گیرند و یا این‌که در عداد غیر مسلمانانی قرار می‌گیرند که در حال ستیز و درگیری با مسلمانان هستند که به عنوان کفار حربی مشهور بوده و بدین‌جهت، از حرمتی نزد اسلام برخوردار نیستند. نگاهی به منابع فقه امامیه نشان می‌دهد که عرض، مال و ناموس غیر مسلمانانی که در پناه جامعه اسلامی قرار دارند، مصون از تعرض انگاشته شده است؛ بدین‌ترتیب، مسلمانان حق ندارند تا هجمه‌ای علیه ایشان وارد آورند؛ چرا که در این‌صورت مورد مؤاخذه قرار می‌گیرند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با شناسایی افراد کلیمی، مسیحی و زرتشتی به عنوان اقلیّت‌های مذهبی، حقوقی را نیز برای آن‌ها مورد شناسایی قرار داده است. مقنّن در قانون مجازات اسلامی در سال 1392 با تأسی از موازین فقهی در برخی از حدود از جمله زنای با مسلمان، لواط، تفخیذ، حکم اعدام را به عنوان تشدید مجازات مرتکب غیر مسلمان مورد احتساب قرار داد و در شرب خمر، به عنوان یک عامل تخفیفی تنها در صورت تظاهر، حد را متوجّه غیر مسلمان نمود. در خصوص دیات، با التفات به نظر رهبری، تساوی دیه اقلیّت غیر مسلمان و مسلمان ابقاء شد. در خصوص تعزیرات نیز به جز ربا، تفاوتی میان مسلمانان و غیر مسلمانان مدنظر قرار نگرفت. با این وجود، در حوزه قصاص، رویکرد نوینی دائر بر توسعه دامنه شمول مستأمنین مورد پیگیری قرار گرفت که آن نشانگر گام‌برداشتن در جهت حمایت بیشتر از کفار غیر حربی ولو آن‌هایی که در زمره اقلیّت‌های شناخته‌شده در قانون اساسی قرار نمی‌گیرند، می‌باشد. لازم به ذکر است روش پژوهش حاضر تفسیری- کیفی می باشد. %U https://jou.spsiran.ir/article_152517_fa067391ab2b4a818c672e9ac4852bc2.pdf