%0 Journal Article %T بررسی، تحلیل و مقایسۀ آثار داستانی مجتبی بزرگ‌علوی و نجیب محفوظ با رویکرد به مبانی نقد جامعه‌شناسانه %J ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران %I انجمن علمی جامعه شناسی سیاسی ایران %Z 2676-6663 %A زارعی, نسرین %A حیدری نیا نایینی, هادی %A صادق زاده, محمود %D 2022 %\ 02/20/2022 %V 4 %N 4 %P 1426-1447 %! بررسی، تحلیل و مقایسۀ آثار داستانی مجتبی بزرگ‌علوی و نجیب محفوظ با رویکرد به مبانی نقد جامعه‌شناسانه %K واژه‌های کلیدی: داستان %K جامعه %K مجتبی بزرگ‌علوی %K نجیب محفوظ %K نقد جامعه‌شناسانه %K ادبیّات تطبیقی %R 10.30510/psi.2022.253884.1325 %X در ایران و مصر، مجتبی بزرگ علوی و نجیب محفوظ دو نویسندۀ جریان ساز در عرصۀ ادبیّات داستانی معاصر به شمار می روند. توجّه به خویشکاری ادبی، موجب انعکاس بسیاری از دغدغه‌های اجتماعی و گروهی در آثار داستانی آن ها شده است. به این اعتبار، در پژوهش حاضر با استناد به منابع کتابخانه ای و شیوۀ توصیفی- تحلیلی، داستان‌های نویسندگان مذکور بر اساس مؤلّفه های نقد جامعه شناسی و رویکرد تطبیقی (مکتب آمریکایی) بررسی شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که این دو با ترکیب هوشمندانۀ سیاست و اجتماع، منظور و نقد خود را بازگو کرده اند. آن ها از تضییع حقوق زنان در جامعۀ وقت ایران و مصر، دل مردگی مردم، عدم انسجام در مناسبات اجتماعی و نظام ارباب-رعیّتی و فئودالی سخن گفته اند. همچنین، اشاره به کاستی‌های اجتماعی همچون: اعتیاد، خیانت، قماربازی، فقر، دزدی، قتل، تن‌فروشی، رشوه-ستانی . در آثار دو نویسنده کاملاً مشهود است. افزون بر این، پرداختن به تبعیض اجتماعی و اهمّیّت رسال ادبی در آثار داستانی بزرگ علوی برجسته شده و در آثار محفوظ از مواردی چون: بی نظمی جامعه و رواج قانون گریزی و تسلّط نابکاران و استعمارستیزی یاد شده است. در مجموع، غالب داستان های این دو نویسنده، برآیند واکنش ادبی آن ها نسبت به کاستی‌های جامعه‌ای بوده است که در آن زندگی می کردند. بنابراین، داستان ابزاری انتقادی برای بازنمایی و آسیب-شناسی این نقصان ها در مرحلۀ نخست و تلاش برای رفع آن در گام بعدی بوده است. %U https://jou.spsiran.ir/article_160106_7f811d08d2c0120d4deed78f9dc3a758.pdf