TY - JOUR ID - 150540 TI - پاتولوژی جهل در معاملات JO - ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران JA - PSI LA - fa SN - 2676-6663 AU - مهدوی, فاطمه AU - فقیهی, علی AU - محسنی دهکلانی, محمد AD - استادیار و عضو هیات علمی، گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد قائمشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، قائمشهر، ایران AD - استادیار، گروه فقه و حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران(نویسنده مسئول) AD - دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران Y1 - 2020 PY - 2020 VL - 3 IS - 2 SP - 816 EP - 828 KW - غرر KW - علم KW - معامله KW - فقهای امامیه KW - پاتولوژی جهل DO - 10.30510/psi.2022.325993.2989 N2 - انسان‌ها روحیات متفاوت، نگرشهای مختلف و نیازهای متنوع و گوناگونی دارند و همواره در جستجوی آن هستند که به آرزوهای خویش جامه عمل بپوشانند. یکی از روشهای عملی آن، در قالب معاملات می‌باشد. از اینرو وقتی به ماهیت معاملات توجه می‌شود، ملاحظه می‌گردد که عقود و معاملات دارای اغراض گوناگون هستند. برخی از غرض‌ها کسب سود است مانند بیع، برخی دیگر احسان مانند قرض و در برخی از معاملات زمینه غرر وجود دارد و برخی دیگر غیرغرری می‌باشند. لذا در برخی از عقود، وجود علم یک امر ضروری است و چنانچه علم نباشد غرر تحقق پیدا میکند که متعاقب آن، ضرر حاصل می‌شود و ضرر و غرر عقلاً و شرعاً منفی میباشد و آثاری همچون بطلان، فسخ و یا تدارک ضرر را به همراه دارد. البته در برخی از عقود مانند عاریه، وجود علم چندان ضرورت ندارد. چراکه ماهیت آن عقد در برابر جهل، غرر و ضرر، انعطاف دارد و اگر علم نباشد و یا علم تفصیلی نباشد، خدشه‌ای به معامله وارد نمی‌سازد. این پژوهش، موضوع ضرورت علم در معاملات، دیدگاه‌ها و نظرات فقیهان امامیه را بررسی نموده و در کنار فقها از دیدگاه حقوقدانان ایرانی و صاحب نظران نیز استفاده نموده است. روش تحقیق روش نظری و کیفی بوده و جنبه توصیفی و تحلیلی داشته و بر مبنای این روش، ابتدا دیدگاههای فقهای امامیه را در باب قلمرو جهل و علم از گذشتگان تا متاخرین و معاصر بررسی نموده و از دیدگاه حقوقدانان استفاده نموده و سپس ابعاد حقوقی موضوع بررسی شده است. UR - https://jou.spsiran.ir/article_150540.html L1 - https://jou.spsiran.ir/article_150540_58264f718ba2cbd676cdc504af4da30a.pdf ER -