TY - JOUR ID - 157516 TI - ذهنیت سازش‌ناپذیر: نگاهی به فرهنگ مصالحه سیاسی نخبگان در ایران معاصر JO - ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران JA - PSI LA - fa SN - 2676-6663 AU - یزدانی نسب, محمد AU - کاشانی, سالار AD - استادیار گروه جامعه شناسی دانشگاه شهید بهشتی AD - پژوهشگر پسادکتری در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران Y1 - 2023 PY - 2023 VL - 5 IS - 11 SP - 5818 EP - 5832 KW - نخبگان سیاسی KW - تضاد نخبگان KW - منابع قدرت KW - ذهنیت سازش‌ناپذیر KW - ایران معاصر DO - 10.30510/psi.2022.338408.3370 N2 - روابط و مناسبات نخبگان سیاسی در ایران معاصر بیشتر به ویژگی‌های شخصیتی نخبگان تقلیل داده شده است تا شرایط و زمینه‌های ساختاری. در این مقاله روابط و مناسبات نخبگان در ایران معاصر با تاکید بر وجه مصالحۀ آن بررسی شد. سوالات مقاله عبارتند از: آیا می‌توان الگوی مشترکی در مناسبات نخبگان در ایران معاصر شناسایی کرد؟. چرا نخبگان سیاسی ایران معاصر پس از هر نوع همکاری و ائتلاف، و رسیدن به مقصود اولیه، گرفتار شکاف شدند و نتوانستند ائتلاف را تداوم بخشند؟ برای پاسخ به این سوالات، دو زمینه‌ را از یکدیگر تفکیک کرده‌ایم: شرایط جنبشی و شرایط نسبتاً دموکراتیک. نتایج نشان می‌دهند در تاریخ معاصر ایران ائتلاف همواره در بستری غیردموکراتیک و در شرایط جنبشی رخ داده است. وجود دشمنی مشترک که غالباً متشکل از نخبگان حاکم است شکل‌گیری ائتلاف را میان نیروهای سیاسی مخالف اجتناب‌ناپذیر می‌کند. در شرایط نسبتاً دموکراتیک و غیرجنبشی که در آن قدرت دشمن مشترک تضعیف شده است، نخبگان رقیب تن به مصالحه با یکدیگر نمی‌دهند. مهمترین عوامل تبیین‌کنندۀ عدم مصالحه یا عدم تداوم ائتلاف در وضعیت پساجنبشی عبارتند از: ماهیت ائتلاف، شکاف‌های ایدئولوژیک نخبگان، منابع قدرت و سازمان نخبگان و ذهنیت سازش‌ناپذیر در فرهنگ سیاسی. UR - https://jou.spsiran.ir/article_157516.html L1 - https://jou.spsiran.ir/article_157516_ea3a38d85e04503ac3cdbce5b71f92ca.pdf ER -