بررسی عوامل موثر بر هویت شهروندی زنان شهر اصفهان

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

استادیار جامعه شناسی ، دانشگاه پیام نور

چکیده

هویت شهروندی شامل مجموعه‌ای از ارزش‌ها، نگرش‌ها و قوانین بنیادین مشترک است که دربردارندة احساس تعلق، تعهد و احترام به میراث مشترک، همچنین تشخیص حقوق و تکالیف شهروندی است. دراین‌راستا، پژوهش حاضر رابطة قانون‌گرایی، مسئولیت‌پذیری، هویت‌های سه‌گانه و آموزش شهروندی را با هویت شهروندی زنان شهر اصفهان با استفاده از مدل‌سازی معادلة ساختاری بررسی می‌کند. روش پژوهش کمی و از نوع پیمایش و جامعة آماری پژوهش شامل تمام زنان 15-59سالة ساکن شهر اصفهان است.
نتایج حاصل از مدل‌سازی معادلة ساختاری نشان داد که در ارتباط با چهار متغیر قانون‌گرایی، مسئولیت‌پذیری، هویت‌های سه‌گانه و آموزش شهروندی هرکدام از شاخص‌ها از قدرت تبیین‌کنندگی بالایی برخوردار بوده ‌است و از بین این متغیرها، آموزش شهروندی بیشترین اثر را بر هویت شهروندی با ضریب 81/. دارد و بعدازآن نیز اثر سطح مسئولیت‌پذیری با ضریب 69/. قرار دارد. هر چهار متغیر قانون‌گرایی، مسئولیت‌پذیری، هویت‌های سه‌گانه و آموزش شهروندی بر هویت شهروندی اثر مستقیم و معنادار است

کلیدواژه‌ها


انصاری، منصور (1384). دموکراسی گفتگویی، تهران: نشر مرکز.
ابوالحسنی، سید رحیم (1387). «مؤلفه‌های هویت ملی با رویکرد پژوهشی»، فصلنامه سیاست، زمستان، ش4، دوره 24، 1-22.
توسلی، غلام‌عباس و اصل زعیم، مهدی (1387). «بررسی عوامل فرهنگی- اجتماعی مؤثر بر هویت اجتماعی جوانان؛ مورد مطالعه: شهر هشتگرد»، مجله جامعه‌شناسی معاصر، سال اول، ش1، 5-25.
رحمانی، معصومه؛ اصغری‌زاده، عزت‌الله و اودرخانی، مهدیه (1393). «بررسی شاخص‌های مؤثر بر هویت شهروندی و راهکارهای ارتقای آن در شهر تهران؛ مطالعه موردی: منطقه 3 تهران»، مطالعات مدیریت شهری، تابستان، دوره 6، ش18، 96-106.
سلیمیان، سهیل (1396). «بررسی ارتباط بین هویت اجتماعی و فرهنگ شهروندی در شهر تهران»، فصلنامه علوم اجتماعی، دانشگاه آزاد واحد شوشتر، سال یازدهم، ش3، 131-154.
شیانی، ملیحه (1384). «فقر، محرومیت و شهروندی در ایران»، فصلنامه رفاه اجتماعی، ش18، 61-83.
شیانی، ملیحه و زارع، حنان (1397). «شهروندی شهری: حقوق و تکالیف شهروندان در شهر تهران»، فصلنامه برنامه‌ریزی رفاه و توسعه اجتماعی، بهار، دوره 9، ش34، 95-136.
صرافی، مظفر و عبداللهی، مجید (1387). «تحلیل مفهوم شهروندی و ارزیابی جایگاه آن در قوانین، مقررات و مدیریت شهری کشور»، پژوهش‌های جغرافیایی، ش63، 115-134.
فاضلی، نعمت (1386). شهروندی فرهنگی و فرهنگی شدن شهروندی، تهران: نشر نی.
گنجی، محمد؛ نیازی، محسن و برزگر، فاطمه (1392). «هویت شهروندی در بافت قدیم و جدید شهر کاشان»، مطالعات جامعه‌شناختی شهری، بهار، دوره 3، ش6، 123-150.
محمدی، محمدعلی؛ شیانی، ملیحه و روشن‌فکر، پیام (1389). «عوامل مرتبط با هویت شهروندی در شهر تهران»، فصلنامه علمی- پژوهشی رفاه اجتماعی، سال دهم، ش38، 65-86.
میرفردی، اصغر؛ مختاری، مریم؛ فرجی، مریم و دانش‌پذیر، هومان (1394). «بررسی تأثیر فرهنگ شهروندی بر میزان گرایش به قانون‌گریزی؛ مورد مطالعه: شهر یاسوج»، پژوهش‌های راهبردی مسائل اجتماعی ایران، پاییز، دوره4،  ش2، 1-20.
وثوقی، منصور و حضرتی، مرتضی (1391). «بررسی جامعه‌شناختی رابطة سرمایة نمادین و نگرش به حقوق شهروندی؛ مطالعه موردی: شهر تبریز»، فصلنامه مطالعات جامعه‌شناسی، بهار، دوره 4، ش14، 141-157.
ون‌دایک، تئو ای (1382). مطالعاتی در تحلیل گفتمان از دستور تا گفتمان کاوی انتقادی، ترجمة گروه مترجمان، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
 
Abolhasani, S. R. (2008). "Components of National Identity with a Research Approach", Quarterly Journal of Politics, Vol. 38, Issue 4, 1-22.
Castells, M. (2006-a). The Age of Information: Economy, Society and Culture: The Power of Identity, Hassan Chavashian's Translation, Volume II, Tehran: Tarhe Noo.
Castells, Manuel (2006-b). "Globalization and Identity, A Comparative Perspective", Journal of Transfer, No. 04, 56-67.
Fahimi, F. (2014). Non-Muslim Citizenship Rights in Islamic Society, Tehran: Khorsandi Publishing.
Falox, K. (2002). Citizenship, Translation by Mohammad Taghi Delfrooz, Tehran: Kavir Publishing.
Fatiminya, S. (2007). "The Culture of Citizenship, the Product of a Good Governance, Active Organization and Active Citizen", Social Welfare Quarterly, No. 26, 53-59.
Ganji, M., Niazi, M., Barzigar, F. (2013). "Citizenship Identity in the Old and New Context of Kashan City", Urban Sociological Studies (Urban Studies), Spring, Volume 3, Issue 6, 123-150.
Ghasemi, V. & Negini, S. (2010). "Investigating the Influence of Neighborhood Texture on Social Identity with Emphasis on Neighborhood Identity in Isfahan", Urban and Regional Studies and Researches, Volume 2, Issue 7, 136-311.
Giddens, A. (2007). Modernization and Diagnosis, Translated by Naser Movafagian, Tehran: Nashr-e-Nay.
Habermas, Jurgen. (1994). "Citizenship and National Identity", In: The Condition of Citizenship, Edited by Bart Van Steenbergen, London: Sage Publications.
Hall, S. (2007). Representation and the Media, Northampton, MA: Media Education Foundation.
Mohammadi, M. A.; Shiyani, M. & Roshanfekr, P. (2010). "Factors related to urban identity in Tehran", Social Welfare Quarterly, Volume 10, No.38, 65-88.
Sheiyani, M. (2005). "Poverty and Deprivation and Citizenship in Iran", Social Welfare Quarterly, No.18, 61-83.
Sheiyani, M. & Sepahvand, E. (2013). "Radio and Citizenship; Relationship between Radio Content and Awareness of Citizenship Rights", Social Studies and Research in Iran, Volume 2, No.3, 469-503.
Soltani, A.; Zargari Marandi, E. & Namdaryan, A. (2013). "Formation, Strengthening and Memory of Memory in Urban Spaces: A Case Study of Shahid Chamran Shiraz", Journal of Residential and Rural Environment, No.141, 87-99.
Van Dijk, J. (2006). The Deepening Divide Inequality in the Information Society, Netherlands: University of Twente.
Vosoughi, M. & Hazrati, M. (2012). "Sociological Study of the Relationship between Symbolic Capital and Attitude to Citizens' Rights", Sociological Studies, Vol. 4, No.14, 141-751.