زنان و صلح جهانی با تأکید بر صلح‌بانان زن سازمان ملل متحد و جامعۀ زنان ایرانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار و عضو هیئت علمی گروه حقوق دانشگاه پیام نور، تهران، ایران

2 عضو هیئت علمی گروه فقه و حقوق دانشگاه پیام نور، تهران

چکیده

اگرچه صلح از کهن‌‌ترین آرمان‌های بشر است، تاریخ بشر مشحون از درگیری‌ها، تعارضات و برخوردها است. بررسی‌ها نشـان داده که اقدامات تجاوزکارانه، درگیری‌های نظامی، سیاست‌های استعماری و هرگونه مداخله خارجی و نیز تروریسم و رفتارهای خشونت‌آمیز، زنان را بیشتر مورد آسیب قرار داده است. نقض حقوق انسانی زنان و کودکان در جریان جنگ‌ها و درگیری‌های نظامی به‌طور آشـکار بنیان‌های سلامت و امنیت جامعـه بشـری را مـورد تهدیـد قـرار داده است. در این میان مسئولیت حفظ و ترویج صلح یکی از بزرگ‌ترین وظایف صلح‌بانان زن در سازمان ملل متحد است و این نهاد جهانی برافزایش مشارکت زنان در حفظ صلح، ایجاد صلح و استقرار صلح به‌ویژه از زمان تصویب قطعنامه 1325 شورای امنیت سازمان ملل در سال 2000 در مورد زنان، تأکید داشته؛ لذا صلح و امنیت زنان، هدف مهمی برای صلح سازمان ملل بوده است. در این پژوهش با تمرکز بر کشورهای سودان جنوبی، لیبی و ساحل‌عاج، سؤال اصلی این است که صلح‌بانان زن سازمان ملل متحد در عملیات حفظ صلح و در جهت برقراری صلح چه نقشی ایفا کرده‌اند؟ همچنین نقش جامعۀ زنان ایرانی در ایجاد صلح و امنیت هم موردتوجه پژوهش حاضر است. این مقاله با رویکردی فمینیستی و بر پایۀ نظریه فمینیسم صلح‌طلب و از طریق منابع کتابخانه‌ای و روش توصیفی-‌ تحلیلی به این فرضیه رسیده است که حضور نیروهای حافظ صلح زن به دلیل استعدادها، ویژگی‌ها و مزایای عملی، به داشتن یک عملیات حفظ صلح مؤثرتر کمک کرده است و به این دلیل هم شاهد گسترش صلح‌بانان زن در عملیات حفظ صلح هستیم.

کلیدواژه‌ها


  1. آبراهامیان، یرواند (1393)، ایران میان دو انقلاب، ترجمه احمدگل محمدی، انتشارات نی.
  2. امام خمینی، سید روح الله (1396)، صحیفه امام، انتشارات عروج.
  3. آمالا، آنتی (2014)، جنسیت جهانی، زنان همچنان از درآمد مردان عقب مانده‌اند، دسترسی در آدرس: https://share.america.gov
  4. --، --- (2019)، ایجاد برابری برای زن‌های لیبی، دسترسی در آدرس: http://cmi.fi/2019/03/08/creating-libyan-superwomen/
  5. --، --- (2018)، پیشرفت زنان قارِه آفریقا، سایت صدای آمریکا، دسترسی در آدرس: https://ir.voanews.com/a/women-africa-politics/1866639.html
  6. اشرافی، داریوش (1393)، «تفسیر جدید از صلح و امنیت بین‌المللی و تأثیر آن بر مفهوم حاکمیت ملی»، پژوهش حقوق عمومی، سال پانزدهم، شمارۀ 42، صص 83 تا 109.
  7. اولادقباد، فریده (1397)، «ضرورت افزایش میزان مشارکت زنان در حوزۀ تصمیم‌گیری و تصمیم‌سازی در فرآیند صلح»، دومین کنفرانس مبارزه با تروریسم.
  8. بوزان، باری (1378)، «مردم، دولت‌ها و هراس»، ترجمة پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی، تهران، پژوهشکدۀ مطالعات راهبردی.
  9. پایگاه تحلیلی- خبری خانواده و زنان (1391)، «معرفی سازمان زنان سازمان ملل»، مهرخانه، دسترسی در آدرس: http://mehrkhane.com/fa/news/2332/ در تاریخ 22/11/1390
  10. توحیدی، احمدرضا (1397)، «نیروهای حافظ صلح سازمان ملل و مسئلۀ استفاده جنسی و سوءاستفادۀ جنسی از زنان» (SEA)، فصلنامۀ شورای فرهنگی اجتماعی زنان و خانواده، دورۀ 20، شمارۀ 80، صص 95 تا 115.
  11. «زنان، صلح و آزادی» (2017)، اتحادیه بین‌المللی زنان برای صلح و آزادی، دسترسی در آدرس: https://www.wilpf.org
  12. سعیدی، گلناز (1397)، نقش زنان صلح پایدار در جهان، مرکز بین‌المللی مطالعات صلح (IPSC).
  13. شادمانی، مهدیه (1395)، «درآمدی بر نقش زنان در مخاصمات و استقرار صلح»، فصلنامۀ مطالعاتی صیانت از حقوق زنان، دورۀ 2، شمارۀ 4، صص 71 تا 86.
  14. صبوری، ضیاءالدین و همکاران (1391)، «چالش‌های نهاد زنان ملل متحد در ایجاد صلح پایدار»، پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دورۀ نخست، شمارۀ پنجم.
  15. صانع‌پور، مریم (1396)، «حضور مادرانۀ زنان در قدرت و سیاست»، پژوهشنامۀ زنان، سال هشتم، شمارۀ 1، صص 121 تا 141.
  16. فوکویاما، فرانسیس (1377)، «زنان و تحول سیاست‌هاى جهانى»، ترجمه عباس عراقچی، سیاست خارجی، سال 12، شمارۀ 3.
  17. مشیرزاده، حمیرا (1390)، از جنس تا نظریۀ اجتماعی، تاریخ دو قرن فمینیسم، تهران، نشر و پژوهش شیرازه.
  18. مالمبو، دورین (2010)، نقش افسران زن به‌عنوان حافظان صلح، دسترسی در آدرس: www.un.org
  19. موحد، مجید (1385)، «الهیات فمینیستی و دنیوی‌شدن»، اندیشۀ دینی، شمارۀ 20، صص 81 تا 106.
  20. نوازنی، بهرام و همکاران (1393)، نکات کلیدی نظریه‌های روابط بین‌الملل، تهران، تیسا.
  21. عسگری، پوریا و خسروی، یلدا (1395)، «ضرورت و بایسته‌های مطالعات صلح از دیدگاه حقوق بین‌الملل»، پژوهش‌های روابط بین‌الملل، دوره اول، شماره بیست و دوم.
  22.  کولایی، الهـه (1385)، «نقـش زنـان در ترویـج فرهنـگ صلـح در جهـان». مجلـه دانشـکده حقـوق و علـوم سیاسـی، شـماره 73.
  23.  تقـی‌زاده انصـاری، محمـد؛ سـیمبر، رضـا (1393)، «ارتقای نقش زنـان در عملیات پاسـداری از صلـح در عرصـه روابـط بین‌الملل». فصلنامـه مطالعـات افـکار عمومـی. سـال سوم. شـماره دهم.
  24.  طاهری، مرضیه (1393)، زنان، صلح و امنیت - نگاهی اجمالی قطعنامه شماره ١٣٢۵ شورای امنیت، مهرخانه دسترسی در سایت: http: //mehrkhane.com
  25. پایگاه اطلاع‌رسانی حوزه (1385). مشارکت زنان در دفاع مقدس. دسترسی در سایت https://hawzah.net/fa/Magazine/View/5415/5424/50729، تاریخ دسترسی 15/4/1399.
  26. -Bigio, Jamille&Vogelstein, Rachel.2018. “Increasing Female Participation in Peacekeeping Operations”. Council on foreign Relations. www.cfr.org.
  27. -De la Vega, C. & HaleyNelson, C. E. 2006. The role of women in peacekeeping and peacemaking: Devising solutions to the demand side of trafficking. Wm. & Mary J. Women & L. 12, 437.
  28. -UN Security Council, Security Council resolution 2272.2016. [on sexual exploitation and abuse by United Nations peacekeepers], 11 March 2016, S/RES/2272.2016, available at: https:// www.refworld.org/docid/56e915484.html [accessed 28 February 2019]
  29. -UN. GIFT. HUB.2013. About UN. Gift. http: //www.ungift.org/knowledgehub/ en/about/index.html.2/6/201
  30. -hhttps://undocs.org/A/70/729
  31. -https://www.un.org
  32. -Camille Pampell Conaway and Jolynn Shoemake. 2008. Women in United Nations Peace Operations:Increasing the Leadership Opportunities.Women In International Security. Georgetown University.
    1. -Kathleen M. Jennings. 20011. Women’s participation in UN peacekeeping operations: agents of change or stranded symbols?. N O R E F R e p o r t.
    2. - Francesco Bertolazzi,, 2010. Women with a Blue Helmet: The Integration of Women and Gender Issues in UN Peacekeeping Missions, UN-INSTRAW Working Paper Series, Dominican Republic.
    3. - UN DPKO (Department of Peacekeeping Operations), 2004, Gender Resource Package for Peacekeeping Operations, New York, DKPO.
  33. -Gaurier, D. (2012). Cosmopolis and Utopia, in Oxford handbook of the history of international law. Fassbender. B and A. Peters. United Kingdom Oxford: University Press
  34. -A/CN.4/693. (2016). International Law Commission First report on jus cogens, by Dire Tladi, Special Rapporteur, Geneva.
  35. - Anderson, R. (2004). A Definition of Peace. Peace and Conflict: Journal of Peace and Psychology, 10 (2), pp.101-116.