تأثیر معلمان بر تقویت هویت سیاسی دانش‌آموزان با هدف دستیابی به توسعه پایدار در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران.

2 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد لامرد، دانشگاه آزاد اسلامی، لامرد، ایران

چکیده

هویت سیاسی یکی از ابعاد مهم هویت ملی در هر جامعه‌ای است که تقویت و تضعیف آن نقش تعیین‌کننده‌ای در تقویت یا تضعیف هویت ملی دارد، رشد و توسعه در کشورهای گوناگون درگرو توسعه پایدار آن کشورهاست، بنابراین دستیابی به توسعه پایدار نیازمند برنامه‌ریزی در هر یک از سطوح اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و انسانی است. انسان به عنوان یکی از مؤلفه‌های توسعه پایدار در مرکز توجه است و نیاز به آموزش دارد. با توجه به اینکه آموزش نیز از مؤلفه‌های توسعه پایدار به شمار می‌رود، پس آموزش به طور عام و آموزش و پرورش به طور خاص می‌تواند نقش مؤثری در توسعه پایدار داشته باشد. آموزش و پرورش به عنوان زیربنایی‌ترین نهاد در جامعه شرط اصلی و تردیدناپذیر توسعه همه‌جانبه کشور است. این پژوهش با هدف تأثیر آموزش و پرورش بر تقویت هویت سیاسی دانش‌آموزان با هدف دستیابی به توسعه پایدار در جمهوری اسلامی ایران در سال 1398 انجام گرفت. با روش نمونه‌گیری در دسترس، تعداد 384 نفر از معلمین زن و متصدیان برنامه‌ریزی آموزش و پرورش به عنوان نمونه انتخاب شد. نتایج نشان داد آموزش و پرورش بر تقویت هویت سیاسی مؤثر بوده و منجر به توسعه پایدار می‌شود و بین آموزش و پرورش با هویت سیاسی و توسعه پایدار رابطه مثبت و معناداری وجود دارد بر اساس نتایج به دست آمده، بیشترین تأثیر مربوط به هویت سیاسی روی توسعه پایدار است و کمترین مربوط به تأثیر روش‌های تربیتی بر توسعه پایدار از طریق هویت سیاسی است. در مجموع 62 درصد از تغییرات توسعه پایدار را تبیین می‌کند.

کلیدواژه‌ها


  • احمدی، سید احمد. (1397). اصول و روش‌های تربیت در اسلام (جلد 6). اصفهان: دانشگاه اصفهان.
  • احمدی، غلامعلی.، اصفهانی، کرم.، و درویشی، علی. (1394). نقش آموزش در توسعه پایدار و آموزش توسعه‌ای. سومین کنفرانس بین‌المللی پژوهش‌های نوین در مدیریت، اقتصاد و حسابداری. https://www.civilica.com/Paper-MRMEA03-MRMEA03_103.html
  • ارزانی‌پور، احمد.، و مکتبی، سعید. (1394). توسعه‌ی پایدار و نقش آموزش در آن. پایگاه فرهنگی هنری نار، 26، 20.
  • اسماعیلی، مرتضی. (1397). نقش آموزش و پرورش در توسعه جوامع. آژانس خبری تحلیلی خورنا، 1(1)، 10.
  • امیری، بهادر. (1396). آیا آموزش و پرورش محور توسعه کشور است؟. خبرگزاری مهر، 1(2)، 10.
  • آزادمنش، رضا. (1394). اهمیت توسعه برای افغانستان و زمینه‌های گذار به آن. روزنامه افغانستان، 10(29)، 4.
  • بروجی، حسین. (1395). توسعه پایدار یعنی چه؟. دیپارتمنت محیط‌زیست، منابع طبیعی و توسعه پایدار، 5(8)، 34.
  • بهشتی، مهدی.، ابوجعفری، محمد.، و فقیهی، علی نقی. (1395). آرای دانشمندان مسلمان در تعلیم و تربیت و مبانی آن (جلد دوم). تهران: سمت.
  • پدیده‌تبار، م. (1394). نقش آموزش در صلح و توسعه پایدار با تأکید بر کشورهای در حال توسعه. شرکت آموزشی پدیده تبار، 3(4)، 11.
  • حجتی, سید عبداله.، و کشتی آرای، نرگس (۱۳۹۳). هویت سیاسی ( پداگوژی انتقادی ) و برنامه درسی، نخستین همایش ملی علوم تربیتی و روان شناسی، مرودشت، شرکت اندیشه سازان مبتکر جوان.
  • حسینی، آرام. (1396). بی‌هویتی فرهنگی در جهان امروز. مجله علمی پژوهش در علوم انسانی، 2(9)، 22.
  • حیدرقلیزاده، بهمنیار. (1390). توسعه اقتصادی. بیمه و اقتصاد، 21(6)، 59.
  • ذوعلم، حیدر. (1394). نقش پیوند خانواده و آموزش و پرورش در امر تربیت صحیح دانش آموزان. شورای عالی انقلاب فرهنگی، 30، 32.
  • رضائی، مهدیه.، و شبیری، سید محمد. (2014). تحلیلی بر نقش برنامه‌ریزی راهبردی در آموزش توسعه پایدار با تأکید بر ابعاد زیست‌محیطی. فصلنامه علوم و تکنولوژی محیط‌زیست، 16 (ویژه‌نامه شماره 1)، 471-483.
  • سبحانی‌نژاد، مهدی.، و امیری، زهرا. (1391). تأثیر مؤلفه‌های برنامه درسی پنهان بر بعد سیاسی هویت اسلامی ایرانی. مطالعات قدرت نرم، 7(2)، 63-80.
  • سعیدی، علی اصغر. (1390). نظریه‌های فرهنگی. مدیریت امور فرهنگی، 9(2)، 7-10.
  • سلیمی، جمال. (1391). هویت ملی و نظام آموزشی؛ بررسی جایگاه نظام آموزشی در تحولات هویتی. علمی - آموزشی تعلیم و تربیت، 1(2)، 10.
  • شاهرخی شهرکی، فرنگیس. (۱۳۹۴). بررسی عناصر هویت سیاسی، تاریخی و جغرافیایی در دیوان اشعار امیر علیشیر نوایی، پژوهشنامه اورمزد، 8: (27).
  • عظیمی، کاظم. (1394). زمینه‌سازی آموزشی و پرورشی برای ظهور مهدی موعود(عج). آینده روشن (مشرق موعود)، 10(4)، 1-10.
  • غفاریان شیرازی، حبیب‌رضا. (۱۳۹۲). نقش آموزش در توسعه پایدار، دومین کنفرانس بین المللی مدیریت، کارآفرینی و توسعه اقتصادی، قم، دانشگاه پیام نور.
  • فرشباف رشیدی، وحید.، و جمشیدی راد، جعفر. (1395). نقش سازمان بسیج دانش‌آموزی در آموزش و پرورش و جامعه‌پذیری سیاسی دانش‌آموزان. سومین کنفرانس بین‌المللی روانشناسی، علوم تربیتی و سبک زندگی. https://www.civilica.com/Paper-ICPE03-ICPE03_586.html.
  • ·         کوشکی، امین.، انصاری‌فرد، حسین، حجازی، سیدنصرالله. (1398). تحول در رسانه‌های جمعی و تاثیر آن بر جامعه‌پذیری سیاسی (با تاکید بر جامعه ایرانی). فصلنامه جامعه شناسی سیاسی ایران. 2 (3): 199-163.
  • گنجی، عبدالله. (1396). دین سیاسی، سیاست دینی. خبرگزاری تسنیم، 8(4)، 10.
  • ملکی، مهدی.، و شیرخانی‌آزاد.، علی. (۱۳۹۵). بررسی جایگاه و نقش معلمان در تربیت شهروندی و سیاسی دانش آموزان، چهارمین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی، تهران، موسسه آموزش عالی مهر اروند، مرکز راهکارهای دستیابی به توسعه پایدار.
  • محمدی، علی. (1397). اقتدار ملی و فرامرزی انقلاب اسلامی. مجله امید انقلاب، 3(7)، 12.
  • مهدوی، سید محمدصادق.، و پیلتن، فخرالسادات. (1388). بررسی جامعه‌شناختی نقش مدارس در شکل‌گیری هویت ملی دانش‌آموزان: (مطالعه موردی دانش‌آموزان سال سوم و پیش‌دانشگاهی شهر شیراز). مطالعات ملی، 40(10)، 89-116.
  • مهدی، لقمان‌نیا.، و خامسان، احمد. (1389). جایگاه هویت ملی در نظام آموزش و پرورش ایران. پژوهشات فرهنگی ایران، 3(2)، 171.
  • نجفی‌علمی، محمود. (1392). نقش آموزش و پرورش و خانواده در شکل‌گیری هویت نوجوانان. نشریه پیوند، 374(2)، 4.
  • نظری، حسن.، سیف اللهی.، سیف الله؛ و سرایی، حسن. (۱۳۹۷). تبیین جامعه شناختی گفتار هویت سیاسی و تحولات معنایی آن در گفتمان انقلاب اسلامی ایران 1357 (مورد مطالعه: سال های خرداد 76 تا خرداد 92)  فصلنامه علوم اجتماعی. 25: (81).
  • نظری، صدیقه.، و فتحی، سروش. (1396). تحلیل رابطه بعد اجتماعی حمل و نقل شهری و توسعه اجتماعی در شهر تهران. مطالعات توسعه اجتماعی ایران، 9(3)، 108.
  • نظری، سارا.، عیوضی. رحیم.، مرتضویان، علی.، اشرفی، اکبر. (1398). راهکارهای مطلوب توسعه سیاسی در الگوی اسلامی- ایرانی پیشرفت. فصلنامه جامعه شناسی سیاسی ایران. 2 (4): 43-5.
  • هاشمی، سیداحمد.، طیبی، سیده‌طاهره.، و کیمیانی، علی. (1394). نقش آموزش و پرورش در توسعه پایدار. سومین کنفرانس بین‌المللی مدیریت چالش‌ها و راهکارها. https://www.civilica.com/Paper-ICMM03-ICMM03_115.html.
  • همت خواه، عثماوندانی.، ازغندی، علیرضا.، ابطحی، مصطفی.، مجاهد، محمد مهدی. (1398). روند توسعة سیاسی در ایران از سال 1368 تاکنون براساس رویکرد آمارتیا کومار سن، فصلنامه جامعه شناسی سیاسی ایران. 2 (1): 74-49.
  • هویدا، رضا.، جمشیدی کوهساری، محبوبه.، و جمشیدی کوهساری، محسن. (1390). نقش آموزش و پرورش در حل معضل بحران هویت عصر جهانی‌شدن با تأکید بر پرورش فرهنگ ایثار و شهادت. همایش ملی فرهنگ ایثار و شهادت. https://www.civilica.com/Paper-OSOOL01-OSOOL01_024.html
  • یوسفی، امیر. (1393). جایگاه و نقش آموزش و پرورش در فرایند توسعه پایدار. اولین کنفرانس ملی توسعه پایدار در علوم تربیتی و روانشناسی، مطالعات اجتماعی و فرهنگی. https://www.civilica.com/Paper-EPSCONF01-EPSCONF01_487.html
  • Kline, Rex. B. (2011), Principles and Practice of Structural Equation modeling (3nd Edition Ed). New York: The Guliford Press.
  • Dwarka, Sozan. (2018). What does political identity. Quora, 4(9), 22.
  • Emler, Nicholas., & Frazer, Elizabeth. (1999). Politics: The Education Effect. Oxford Review of Education, 25(1/2), 251-273.
  • Meyer, Andrew. (2017). The impact of education on political ideology: Evidence from European compulsory education reforms. Economics of Education Review, 56, 9-23. doi:https://doi.org/10.1016/j.econedurev.2016.11.003
  • O'Flaherty, Joanne., & Liddy, Mags. (2017). The impact of development education and education for sustainable development interventions: a synthesis of the research.
  • Olsson, Daniel., Gericke, Niklas., & Chang Rundgren, Shu-Nu. (2015). The effect of implementation of education for sustainable development in Swedish compulsory schools – assessing pupils’ sustainability consciousness (Vol. 22).
  • Paul, Pankaj Kumar., & Mehera, Chitralekha. (2016). Impacts of Education on Sustainable Development: A Micro Study in Burdwan District of West Bengal, India. American Journal of Educational Research, 4(7), 551-555.
  • Quintelier, Ellen. (2010). The effect of schools on political participation: a multilevel logistic analysis. Research Papers in Education, 25(2), 137-154.
  • Weakliem, David L. (2002). The Effects of Education on Political Opinions: An International Study. International Journal of Public Opinion Research, 14(2), 141-157. doi:10.1093/ijpor/14.2.141.