مقایسه تطبیقی دال‌های گفتمان های اصلاح‌طلبی و اصول‌گرایی در مجلس ششم و هفتم شورای اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 عضو هیئت علمی دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرج

2 دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب

3 گروه علوم سیاسی، واحد تهران جنوب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

در این مقاله تلاش می‌شود دال مرکزی گفتمان اصلاح طلبی و اصول‌گرایی با توجه به رویکرد مجلس ششم و هفتم بررسی و مقایسه شود. بر این اساس پرسش اصلی عبارت است از: دال مرکزی و دال‌های شناور گفتمان‌های اصول‌گرایی و اصلاح‌طلبی در مجالس ششم و هفتم چه شباهت‌ها و تفاوت‌هایی دارند؟
دال مرکزی گفتمان اصلاحات بر اساس توسعة سیاسی مبتنی بر قانون اساسی، آزادی، گسترش نهادهای مدنی و تشکل‌های سیاسی، تکثیر مطبوعات و رسانه‌ها و تنش‌زدایی و توسعة روابط در عرصة بین‌الملل بوده در حالی که دال مرکزی گفتمان اصول‌گرایی مبتنی بر پیروی از اصل مترقی ولایت فقیه و قانون اساسی، جامعیت حضور دین در صحنه سیاست و استکبارستیزی، پافشاری بر اصول و اهداف و آرمان‌های اولیه انقلاب، استمرار بخشیدن تحقیق اندیشه و آرمان‌های امام خمینی (ره) می‌باشد که هر یک از گفتمان‌ها با جهان‌بینی و دال مرکزی خود بر ساختار سیاسی ایران موثر بوده‌اند.
فرضیه حاضر بر اساس داده‌ها و یافته‌های مقاله که بر اساس روش تحقیق مقایسه‌ای و چارچوب نظری تحلیل گفتمان است و داده‌ها نیز از روش کتابخانه‌ای و اسنادی بدست آمده‌اند، تأیید شد. یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهد که گفتمان اصلاح‌طلبی چه گفتمان اصول‌گرایی ظرفیت نظریه‌پردازی کارآمد، پیچیده و به روز کردن ساختارها و نهادها و اصلاح مدیریتی و رفتاری از خود بروز ندهند، در دسترس بودن و اعتبار آن آسیب می‌بیند.

کلیدواژه‌ها


  1. اخوان، محمدجواد، (1389)، عبور از فتنه، تهران: مرکز مطالعات و پژوهش رسانه‌ها.
  2. اداره کل فرهنگی روابط عمومی مجلس شورای اسلامی (1387). کارنامه مجلس شورای اسلامی دوره هفتم. تهران: اداره تبلیغات و انتشارات مجلس شورای اسلامی.
  3. بهروزلک، غلام‌رضا، (1387)، «اسلام سیاسی و جهانی‌شدن»، فصلنامۀ مطالعات راهبردی، شماره 14.
  4. تاجیک، محمدرضا، (1383)، گفتمان، پادگفتمان و سیاست، تهران: مؤسسه تحقیقات و توسعه علوم انسانی.
  5. خمینی، سید روح الله، (1385)، صحیفه امام، تهران: سازمان اسناد و مدارک انقلاب اسلامی.
  6. دارابی، علی، (1388)، رفتار انتخاباتی در ایران: الگوها و نظریه‌ها، تهران: انتشارات سروش.
  7. رنجبر، مقصود، (1380)، «اسلام، دموکراسی و انقلاب اسلامی»، فصلنامۀ علوم سیاسی، سال چهارم، شماره 16.
  8. ساعی، احمد، مهدی صفرپور، محمد باویر، (1389)، «فرصت‌ها و تهدیدهای جهانی شدن بر توسعه سیاسی در ایران»، دانشنامۀ حقوق و سیاست، سال ششم، شماره 13.
  9. سعید، بابی اس، (1379)، هراس بنیادین: اروپا مداری و ظهور اسلام‌گرایی، ترجمه غلامرضا جمشیدیها و موسی عنبری، تهران: موسسه چاپ و انتشارات دانشگاه تهران.
  10. سلطانی، علی، (1387)، قدرت، گفتمان و زبان: سازوکارهای جریان قدرت در جمهوری اسلامی ایران، تهران: نشر نی.
  11. فرکلاف، نورمن، (1379)، تحلیل انتقادی گفتمان، ترجمه محمدجواد غلامرضاکاشی و دیگران، تهران: مرکز مطالعات رسانه‌ها.
  12. فقیهی، ابوالحسن، محمد ذاکری و اسماعیل اسدی، (1393)، «ارزیابی عملکرد مجالس شورای اسلامی در نظام جمهوری اسلامی ایران (مورد مطالعه مجلس سوم تا هشتم)»، مجله راهبرد، سال بیست و سوم، شماره 72.
  13. مارش، دیوید و جری استوکر، (1387)، روش و نظریه در علوم سیاسی، ترجمة امیرمحمد حاجی یوسفی، تهران: پژوهشکده مطالعات راهبردی.
  14. مصباح یزدی، محمدتقی، (1367)، آموزش فرهنگی، قم: مؤسسه آموزش و پژوهش امام‌خمینی(ره).
  15. موثقی، احمد، (1380)، جنبش‌های اسلامی معاصر، تهران، سمت.
  16. نیومن، لارنس، (1390)، روش‌های پژوهش اجتماعی: رویکرد کمی و کیفی، ترجمه ابوالحسن فقیهی و عسل آغاز، تهران: انتشارات ترمه.
  17. Ackroyd, Stephen, (2009), Research Designs for Realist Research. In: The SAGE Handbook of Organizational Research Methods, London: Sage.
  18. Becker, David G., (1990),”Business Associations in Latin America: The Venezuelan Case”, Comparative Political Studies, Vol. 23, No. 1.
  19. Bourdieu, Pierre and Loïc J. D. Wacquant, (1992), An Invitation to Reflexive Sociology, Chicago: University of Chicago Press.
  20. Foucault, Michel. (1974), The archaeology of knowledge, London: Tavistock Publications.
  21. Guba, Egon G. and Yvonna S. Lincoln, (1989), Fourth Generation Evaluation, New York: SAGE Publications.
  22. Jorgensen, Marianne W. and Louise Phillips, (2002), Discourse Analysis as Theory and Method, London: Sage publication.
  23. Laclau, Ernesto and Chantal Mouffe, (2001), Hegemony and Socialist Strategy, London: Verso.
  24. Laclau, Ernesto and Chantal Mouffe, (1987), “Post - Marxism Without Apologies”, New Left Review, No. 166.
  25. Peters, B. Guy and John Pierre, (1998), “Governance without Government? Rethinking Public Administration”, Journal of Public Administration Research and Theory, Vol. 8, No. 2.
  26. Williams Andrew P. and Jennifer A. Taylor, (2013), “Resolving Accountability Ambiguity in Nonprofit Organizations”, Voluntas: International Journal of Voluntary and Nonprofit Organizations, Vol. 24, No. 3.