پژوهش حاضر باهدف تبیینِ گذارهای ایدئولوژیکیِ نهضت جنگل با تأکید بر گذار از ایدئولوژی دولت عثمانی انجامشده است. نهضت جنگل در فرازوفرودهای هفتساله از عمرش در چارچوب یک ایدئولوژی استقرار و قرار نداشت، ازاینرو، ضرورت داشت تا خواستگاهها و گذارهای ایدئولوژیکی آن مورد تبیین قرار گیرد. این پژوهش با روش تحقیق بنیادی نگارش شده و از نوع کیفی است. رویکردی توصیفی- تحلیلی دارد. دادههای تحقیق میکوشد ضمن بررسی گذارهای ایدئولوژیکی نهضت جنگل، مؤلفههای گذار ایدئولوژیکی آن را از پانترکیسم دولت عثمانی مورد تجزیهوتحلیل قرار دهد. یافتههای تحقیق نشان داده که نهضت جنگل به رهبری میرزا کوچک جنگلی از ایدئولوژیهای: سلطنت، مشروطه، پانترکیسم عثمانی، چپ مارکسیسم؛ گذارِ ایدئولوژیک داشته است و گذارِ ایدئولوژیکی آن از پانترکیسم دولت عثمانی مبتنی بر آرمان و اعتقاد به وطنخواهی و تقدم ایرانیت و حاکمیت ملی نسبت به ایدئولوژی اتحاد اسلام دولت عثمانی بوده است. درمجموع مقاله نشان میدهد که گذارهای ایدئولوژیک نهضت جنگل برگرفته از اساسنامه و مرامنامه نهضت و به شکل علنی بهصورت اعلامیهها و بیانیههای رسمی (روزنامه جنگل) و تحت شرایط داخلی و خارجی ایران در راستای حفظ استقلال ایران رقم خورده است.