واکاوی نقش مؤلفه‌های زیست‌محیطی تأثیرگذار بر توسعه‌پایدار در استان فارس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه جغرافیای سیاسی، گروه جغرافیا،واحد نجف آباد،دانشگاه آزاد اسلامی،نجف آباد ، ایران

2 دانشیار گروه جغرافیای سیاسی،واحد رشت،دانشگاه آزاد اسلامی،رشت، ایران(نویسنده مسول)

3 استادیار گروه جغرافیا، واحد نجف‌آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف‌آباد، ایران

چکیده

محیط‌زیست به عنوان عرصه و بستر زیست انسان، نقش مهمی در زندگی و تأمین نیازهای اساسی برای تمام جانداران دارد. کیفیت زندگی انسان، با محیط‌زیست سالم و مناسب و با حفاظت و نگهداری از مؤلفه‌های زیست‌محیطی امکان‌پذیر است. این مؤلفه‌ها در توسعه‌پایدار نقش اصلی را دارند. انسان و محیط‌زیست، مکمل یکدیگرند و روند توسعه‌پایدار با توازن و تعادل در نحوه استفاده انسان منابع محیطی، شکل می‌گیرد. با توجه به اهمیت و ضرورت توسعه‌پایدار، کشورها و همچنین لزوم توجه به این امر در کشور ما، باید به عواملی که این توسعه را به همراه دارند اهمیت و توجه کافی را داشت. این مقاله در نظر دارد به واکاوی نقش مؤلفه‌های زیست‌محیطی (اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و محیطی) بپردازد که در توسعه‌پایدار استان فارس تأثیرگذارند. برای بررسی این هدف، پرسش اصلی مطرح شده این است که نقش مؤلفه‌های زیست‌محیطی تأثیرگذار بر توسعه‌پایدار در استان فارس چگونه است؟ لاجرم، برای یافته‌های پژوهش از روش ترکیبی کیفی-کمی و ماهیت روش توصیفی-تحلیلی با استفاده از ابزار گردآوری کتابخانه‌ای و میدانی (پرسشنامه) استفاده شده است. در کار میدانی با استفاده از پرسشنامه برای حجم نمونه با تعداد 384 نفر، یافته‌های کمی مستخرج گردیدند.این افراد از بین کارشناسان و کارکنان استانداری و فرمانداری های استان فارس انتخاب شده اند. نتایج نشان می‌دهند که در استان فارس توسعه اقتصادی در رتبه اول است یعنی این مؤلفه زیست‌محیطی، بیشترین تأثیر را بر توسعه‌پایدار خواهد داشت و در رتبه دوم توسعه اجتماعی، توسعه محیطی در رتبه سوم و توسعه سیاسی در رتبه چهارم قرار دارند.

کلیدواژه‌ها

مراجع

1 .ابراهیم زاده، عیسـی و اسـماعیل زاده، مرتضی )1396« ،)پناهندگان اقلیمی، چالش تحوالت منطقه ای«، مجله جغرافیا و توسعه، شماره 48 ،پاییز.
2 .بوتکین، دانیل و کلر، ادوارد )1390 ،)شناخت محیطزیست، ترجمه عبدالحسین وهاب زاده، مشهد: جهاد دانشگاهی مشهد، چاپ هفتم
3 .زین العابدین عموقین، یوسف )1398 ،)ئوپلیتیک زیست محیطی )انسان، منابع و توسعه(؛ رشت: دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت.
4 .زین العابدین عموقیـن، یوسـف و پاکنـژاد متکـی، حمیدرضـا )1386« ،)مقدمـه ای بـر ژئوپلیتیـک زیست محیطی«، فصلنامه علوم و تکنولوژی محیطزیست، شماره 2 زمستان.
5 .زین العابدین عموقیـن، یوسـف و صابـر، زهـرا )1395« ،)تحلیـل مؤلفه هـای تأثیرگذار بـر ژئوپلیتیک زیست محیطی منطقه مرزی ایران و عراق«، سیویلیکا، شماره 195
6 .شکور، علی )1386« .)اثرات خشکسالی بر فرایند توسعه روستایی در مناطق خشک و نیمه خشک«، مجله سرزمین، تابستان، شماره 14
7 .کاویانی راد، مراد )1397 ،)امنیت زیست محیطی ایران؛ تهران، پژوهشکده مطالعات راهبردی.
8( -- ،------- .1390« ،)امنیت زیست محیطی ازنظر ژئوپلیتیک«، نشریه تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی، دوره 20 ،شماره 23،
9 .کهیل، مایکل )1387 ،)محیطزیسـت و سیاسـت اجتماعی؛ ترجمه حسین حاتمی نژاد و سهراب امیریان؛ تهران: دانشگاه تهران.
10 .مهکویی، حجت و جرجامی، کاظم و پیشگاهی فرد، زهرا )1392« ،)ارزیابی تهدیدات زیست محیطی در امنیت ملی ایران«، فصلنامه راهبرد، سال بیست و دوم، شماره 67 ،تابستان 1392.
11 .مهکویـی، حجـت و جرجامی، کاظم و پیشـگاهی فرد، زهـرا )1393« ،)تهدیدات زیسـت محیطی در منطقـه ژئوپلیتیکـی خلیج فارس با تأکید بر بحران آب«، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، بهار، سـال چهارم، شماره 13.
12 .مؤمنی، مهدی و قهاری، غالمرضا )1392« ،)تحلیلی بر وضعیت توسـعه یافتگی شهرسـتان های اسـتان فارس«، فصلنامه برنامه ریزی منطقه ای، سال سوم، شماره 9 ،بهار، صص 66-53.
13 .هانیگان، جان )1394 ،)جامعه شناسی محیطزیست، ترجمه موسی عنبری و انور محمدی و میلاد رستمی؛ تهران: دانشگاه تهران، چاپ دوم.
ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران
دوره 5، شماره 1
فروردین 1401
صفحه 329-353

فایل ها

سابقه مقاله

  • تاریخ دریافت: 13 آبان 1400
  • تاریخ بازنگری: 15 اسفند 1400
  • تاریخ پذیرش: 04 فروردین 1401
  • تاریخ اولین انتشار: 04 فروردین 1401

اشتراک گذاری

ارجاع به این مقاله

آمار