سیر تحولی مدراس از نظر معماری در شهر ارومیه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار، مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد مهاباد، دانشگاه آزاد اسلامی، مهاباد، ایران

چکیده

تاریخچه پیدایش مدارس درکشورهای مختلف متفاوت است. در ایران باستان آموزش وجود داشته است.همچنین در زمان هخامنشیان آموزش در خانواده،در جوار مراکز مذهبی و دربار صورت می‌گرفته است. در زمان ساسانیان آموزش درباریان وجود داشته و دانشگاه جندی شاپور در زمان اردشیر بابکان تاسیس شده است. ازآغاز قرن چهارم و در طول قرن پنجم هجری قمری، تحولاتی در تشکیلات آموزش و پرورش ایران به وجود آمد. بدین طریق که ساختمان‌های مساجد، از شکل ساده خود خارج شده و در آنها حوزه‌های درس و اتاقهایی برای سکونت طلاب علم بوجود آمدند و بتدریج در جوار مساجد، مدارس بوجود آمدند. حال چنین مشاهده می‌شود که تنها دغدغه حاضر، محدود در چهارچوب ساخت مدارس به شیوه دهه‌های ۱۳۴۰ و ۱۳۵۰ با راهروهای باریک و یک سری اتاق بنام کلاس درس است، بدون هیچ گونه فضاهای آموزشی دیگر از قبیل فضاهای آزمایشگاهی، ورزشی، پژوهشی و فضایی برای گپ و گفت و گو که روند فعلی باعث عدم علاقه و انگیزه فرزندانمان به محیط‌های آموزشی و طبیعت به مقوله تحصیل علم در این فضاها شده است. میشل در کتاب مراقبه و تنبیه که در آن ساختار مدرسه‌ها را با بیان اینکه شبیه به زندان هستند، به طور ریشه ای نقد کرده و زیر سوال می‌برد. شاید این مورد برای ما هم آشنا و قابل طرح باشد؛ آن راهروها و کلاس‌هایی در طرفین، بسیار شبیه ندامتگاه یا زندان هستند، در حالی که ما قدیم در ایران مسجد- مدرسه‌ها را داشتیم که زندگی و تحصیل در آن ادغام بود و چقدر معماری صمیمی و سرزنده ای داشتند.

کلیدواژه‌ها