بررسی راهکارهای مقابله با شروط سوء‌استفاده جویانه وکاهش سوء‌استفاده از شروط در حقوق مصرف‌کننده

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی حقوق خصوصی، واحد اراک، دانشگاه آزاد اسلامی ، اراک،ایران.

2 گروه حقوق خصوصی، واحد قم،دانشگاه آزاد اسلامی ،قم،ایران

3 استادیار، گروه حقوق ، واحد اراک، دانشگاه ازاد اسلامی ،اراک،ایران.

چکیده

شروط سوءاستفاده جویانه استفاده از متن قوانین و تحمیـل شـرایط مـورد نظـر فـرد دارای قدرت در قرارداد به وسیلة سوءاستفاده از وضعیت اقتصادی، اجتماعی و تخصص خویش بـه طرف دیگر، در جهت کسب منافع خود و اضرار غیر است. این پژوهش بـا توجـه بـه اهمیـت بـسط دانـش حقـوقی در زمینـة احکـام حـاکم بـر شـروط سـوءاسـتفاده جویانـه در حقـوق مصرفکننده، بر آن است با روش کیفی- تفسیری به بررسی ماهیت شروط سوءاستفاده جویانه حقوق مصرفکننده در نظام های حقوقی ایران و اتحادیه اروپا و راهکارهای مقابلـه بـا شـروط سوءاستفاده جویانه وکاهش سوءاستفاده از شروط در حقوق مصرفکننده بپـردازد. نتـایج ایـن پژوهش بیانگر این است که عدم تعادل مربوط به شـروط منـدرج در قراردادهـا سـبب ایجـاد شرایط سوءاستفاده جویانه بوده و تحمیل آن به مصرفکننده خواهـد شـد و در مقابـل، طـرف ارائه دهنده را از قبول مسئولیت های متعارف و منطقی خود بینیاز میسازد. لذا عرضه کننـدگان کالا و خدمات برای تعیین شروط، باید شـروطی را در نظـر بگیرنـد کـه تعیـین کننـده میـزان مسئولیت و وظایف آنان باشد؛ شرطی که هدف یا اثرش این باشد که فقط عرضه کننده، به طور یکجانبه، حق داشته باشد که کالا یا خدمت مورد نظر را تغییر دهد، هم از جهت تئوری و هم از جهت عملی، نادیده انگاشتن حـق مـصرف کننـده و سـوءاسـتفاده جویانـه اسـت اسـت. در کشورهای عضو اتحادیه اروپا رویه های ضدرقابتی و محدودکننـده و شـفافیت سـازی در بـازار وجود دارد کـه از آنهـا بـه عنـوان نـوعی ضـمانت اجراهـای مناسـب بـرای رعایـت حقـوق مصرف کنندگان استفاده می شود.

کلیدواژه‌ها