واکاوی اندیشه سیاسی و رویکرد پارلمانتاریستی آیت الله سید حسن مدرس

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه تاریخ، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

2 دانشجوی دکتری، رشته تاریخ، واحد سنندج، دانشگاه آزاد اسلامی، سنندج، ایران.

3 استادیار،گروه تاریخ، واحد سنندج، دانشگاه آزاد، سنندج، ایران

4 استادیار، گروه تاریخ، واحد سنندج، دانشگاه آزاد، سنندج، ایران.

چکیده

ماندگاری چهره رجال برجسته تاریخ، بسته به گام های استواری است که در زندگی برداشته اند.آیت الله سید حسن مدرس، نه فقط در حوزه فکری بلکه در حوزه سیاست ورزی، گام های موثری برداشت. شاخصه مهم وی، قانون گرایی و اندیشه سیاسی او است. مدرس، به منظور مقابله با استبداد قاجار و دین ستیزی پهلوی اول، سیاست دینی را در قالبی نو بنیاد نهاد و از مجلس به عنوان عامل پیوند دهنده مردم، دربار و نخبگان استفاده نمود. او در میان علمای معاصر ایران،  پایه گذار سیاست عدمی و اولین فردی بود که مفهوم ملت- کشور را درک نمود. این مقاله پژوهشی قصد دارد با استفاده از روش کیفی- تفسیری به این سوال پاسخ دهد که کاربرد اندیشه سیاسی و رویکرد پارلمانی مدرس چه پیامد هایی را در جامعه بدنبال داشت؟ با توجه به بررسی "دین و سیاست" به عنوان زیر ساخت آراء و اندیشه های مدرس، سه مولفه ی، "یگانه پنداری حوزه دین و سیاست"، "پذیرش قدرت مجلس توسط حاکمیت" و "تعیین جایگاه دولت در برابر ملت" را می توان به عنوان پیامدهای آن ذکر نمود. مهمترین یافته این مقاله را  می توان بکارگیری تفکر عقلایی و علمی توسط مدرس برای مبارزه با حکومت رضا خان در جهت حفظ ارزش های اسلامی و کنترل خودگامگی وی دانست.

کلیدواژه‌ها