نقش و کارکرد دارالعلم شاپور بن اردشیر ( 416 – 336 ق )

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، گروه تاریخ، ,واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران

2 دکتری تاریخ –ایران اسلامی، گروه تاریخ، واحد نور، دانشگاه آزاد اسلامی، نور، ایران(نویسنده مسئول)

3 استادیار گروه تاریخ اسلامی، واحد بابل ، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

چکیده

پیش از طلوع نظامیه‌ها، دارالعلم‌ها یکی از مراکز محلی آموزشی در تمدن اسلامی بودند. مراکزی که در پی به قدرت رسیدن شیعیان و نفوذ آل بویه در دستگاه خلافت عباسی، همراه با رشد نهضت علمی اسلامی، پیدایش یافت. یکی از فرضیات مطرح شده درباره شیوه تأسیس و عوامل گسترش دارالعلم‌ها، حضور امرای علاقه مند و وزرای دانشمند به صورت موثر در محیطی امن بود که زمینه را برای ارائه کارکردی ویژه فراهم می‌ساخت. در این میان، دارالعلمی که بهاءالدوله شاپور بن اردشیر) 334-416 ق) وزیر برجسته حکومت بویهیان تأسیس کرد، از اهمیت و جایگاه والایی برخوردار بود. بهاءالدوله در سال (382 ق) در کرخ منطقه شیعه نشین بغداد در محلی به نام بین السورین مؤسسه‌ای بنا کرد که حدود هفتاد سال طالبان علم از کتابخانه غنی و دیگر امکانات آن استفاده می‌کردند. جلسات مباحثه، مناظره و مجادلات در زمینه‌های مختلف علمی در عالی‌ترین سطوح در آن برگزار می‌شد. این مرکز در توسعه معارف اهل بیت (ع) و تربیت عالمان و بزرگانی که پاسدار فرهنگ تشیع بودند نیز نقش مهمی ایفا کرد. رسالت پژوهش حاضر، روشن ساختن نحوه اداره دارالعلم شاپور بن اردشیر، کارکنان، کارنامه آموزشی و پژوهشی آن است.

کلیدواژه‌ها