واکاوی نقش جریان روشنفکری مردانه در شکل گیری مطالبات زنان بعد از مشروطه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه تاریخ و باستان شناسی،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه تاریخ و باستان شناسی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران.

3 2- استاد گروه تاریخ، دانشگاه بین المللی امام خمینی(ره)، قزوین، ایران.

چکیده

جریان روشنفکری که تقریبا از عصر قاجار آغاز گردید، سبب تغییرات اساسی در جامعه ی ایران شد. عاملان انتقال این اندیشه مردانی بودند مانند میرزا ملکم خان، کرمانی ، آخوندزاده و کسروی . هر چند گفتمان غالب این جریان مردانه بود ولی با طرح مباحثی در مورد مسایل بانوان قدم در راه اصلاح امور ایشان نهاد. پژوهش حاضر در صدد تحلیل نقش مردان روشنفکر در شکل گیری مطالبات زنان است. سوال اصلی این است که چگونه جریان روشنفکری سبب بیان مطالبات زنان شد؟ فرض بر این است که مواجهه با غرب و پیشرفت زنان سبب توجه روشنفکران مرد به زنان و خواست ایشان شد. مطالب گردآوری شده در این پژوهش از منابع کتابخانه ای است و به روش توصیفی- تحلیلی بیان شده است. هدف این مقاله بیان چگونگی شکل گیری ادوار روشنفکری در ایران ، اندیشمندان این جریان و در نهایت جایگاه زنان در این جریان است. یافته های پژوهش حاکی از آن است که مفاهیمی چون قانون، آزادی، برابری و لزوم آگاهی به واسطه ی ارتباط با غرب نخستین بار در جامعه ی ایران مطرح گردید. روشنفکران با الهام از الگوی غربی ، تغییراتی در شیوه ی حکومت غالب آن دوره پدید آوردند و خواهان استقرار حکومت قانون شدند. این مطالبات کم کم به حوزه ی زنان تسری یافت و هر چند به کندی ، موجبات ارتقای جایگاه زنان و جسارت بیان خواسته هایشان را فراهم نمود.
واژگان کلیدی: جریان روشنفکری، مشروطه، زنان، روشنفکران مرد.

کلیدواژه‌ها