بررسی شرط انتفاء ابوت در مجازات جرم سرقت از منظر جامعه شناسی سیاسی و دیدگاه فقه فریقین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

2 دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد سمنان، دانشگاه آزاد اسلامی، سمنان، ایران

3 استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

چکیده

یکی از عوامل معافیت مجازات سرقت، انتفای ابوت است. این پژوهش در پی پاسخ به این سوال اصلی بوده است که  مبانی معافیت پدر از مجازات حد سرقت چیست؟ آیا امکان الحاق و تسری حکم معافیت پدر به مادر وجود دارد؟ که فرضیه اینگونه مطرح گردید که پدر به جهت ربودن اموال فرزند حد سرقت بر او جاری نمی‌شود و شیوه و انگیزه دزدی تاثیری در این حکم ندارد. البته این حکم در بین فقهای عامه مورد اختلاف است. دلیل عدم مجازات پدر از منظر فقهای فریقین، روایات، اجماع و شهرت است. در خصوص الحاق مادر، فقهای عامه چون ملاک حکم را ولادت می‌دانند، به مقتضای معنای والد، مادر را نیز مشمول حکم دانسته‌اند. ولی فقهای امامیه به مورد نص اکتفا کرده‌اند. اما باتوجه به‌استحکام ادله مخالفین اجرای حد برمادر، بازخوانی دوباره مبانی فقهی حکم مادر احساس می‌گردد. این پژوهش به روش تفسیری-کیفی و به استناد منابع کتابخانه‌ای انجام شده است. در این مساله باید ضمن تبیین ادله موافقین و مخالفین اجرای حد بر مادر، به بررسی احتمالات مطرح در ملاک معافیت پدر از حد سرقت پرداخته تا امکان الحاق حکم مادر به پدر روشن گردد.

کلیدواژه‌ها

ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران
دوره 5، شماره 4
تیر 1401
صفحه 355-372

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار