مبانی و مصادیق تعهدات طبیعی در قلمرو خانواده در حقوق ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق خصوصی،دانشکده حقوق و علوم سیاسی ،دانشگاه علامه طباطبایی،تهران

2 استادیار حقوق خصوصی، دانشکده حقوق وعلوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی تهران

3 استادیار حقوق خصوصی، دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی،تهران

چکیده

در حقوق خانواده، تعهدات طبیعی یا موقعیت‌های عملی، تعهداتی قانوناً غیرقابل مطالبه‌ای هستند که در صورت پرداخت داوطلبانه و آگاهانه توسط مدیون، قابل‌استرداد نخواهد بود؛ به استناد مادۀ 266 قانون مدنی می‌توان جایگاه قانونی این نهاد را در حقوق ایران احراز کرد؛ در این مقاله سوال اصلی این است که مفهوم، مبنا، شرایط و مصادیق تعهدات طبیعی در حقوق خانوادۀ ایران، چگونه است؟ پس از تقسیم‌بندی دیون طبیعی به تعهدات مدنی ناقص‌شده و دیون طبیعی رو‌به‌کمال، به این نتیجه نائل گشتیم که در حقوق خانواده مصادیقی همچون، نفقۀ گذشته اقارب، نفقۀ طفل نامشروع و نفقۀ اقارب در خط اطراف مطرح شده‌اند؛ هر چند فقها مستقیماً در خصوص تعهدات طبیعی در حوزه خانواده سخن نگفته‌اند، اما مبانی تعهدات طبیعی، با موازین شرعی منطبق است؛ اما با توجه به اینکه حقوق خانواده بیشتر با اخلاق آمیخته است، دیون طبیعی در این محدوده مصادیق بیشتری خواهد یافت؛ لذا پس از بررسی با روش توصیفی- تحلیلی در این مقاله، پیشنهاد می‌شود در قانون مدنی ایران مواد بیشتری به بحث دیون طبیعی اختصاص داده شود؛ به‌نحوی که در یک ماده دیون طبیعی تعریف شوند؛ این ماده می‌تواند به این شکل تنظیم شود که:«تعهدات طبیعی؛ تعهداتی قانوناً غیرقابل مطالبه‌ای هستند که در صورت پرداخت داوطلبانه و آگاهانه توسط مدیون، قابل‌استرداد نخواهند بود.»

کلیدواژه‌ها

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار