ممیزی اخلاق در احکام فقهی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

2 دانشیار دانشگاه تهران، تهران، ایران(نویسنده مسئول)

3 استادیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد بابل، دانشگاه آزاد اسلامی، بابل، ایران

چکیده

اخلاق میتواند ممیز احکام فقهی باشد، اهمیت این موضوع بسیار زیاد است که میشود برخی احکام فقهی را در جنبه های مختلف، تغییر دهد؛ مثلا در باب نکاح این فتوا از فقها وجود دارد که اگر یک مرد بالغی با یک دختر صغیری با اذن ولی این نوزاد ازدواج کند، تمام مسائل و احکام زناشویی؛ که یکی از آن موارد استمتاع از همسر میباشدباید رعایت شود، که این حکم از طرف فقها مطرح شده و حکم به جواز این ازدواج داده اند. اما این حکم با موضوع مهم اخلاقی سازگاری ندارد و این فعل را جزء افعال قبیح میداند، از همین حکم اخلاقی میشود جلوی جواز این حکم که فقهاء مطرح کرده اند را گرفت و تغییر داد. نمونه دیگر اینکه تعیین جنسیت فرزند بدون دخل و تصرف انسان به صورت طبیعی محقق میشود اما با توجه به پیشرفت علم پزشکی، میشود تعیین جنسیت به دلخواه خود افراد به وجود آید و این مسئله مورد فتوای فقها قرار گرفته که حکم به جواز آن داده اند؛ اما باید گفت این مسئله خلاف حکم اخلاقی است به خاطر اینکه اگر فرض شود کسی یا افرادی در یک جامعه بگویند ما فقط پسر می‌خواهیم و یا بالعکس؛ یا همه مردم این تقاضا را داشته باشند، این مسئله باعث خلل در نظام آفرینش میشود، باعث ازدحام جمعیت قشر خاصی در جامعه در زمانی محدود میشود که معضلات زیادی را به وجود می آورد و در یک عرصه از زمان، تولید نسل که فلسفه آن توسط زن و مرد محقق می‌شود؛ تخطئه میگردد.

کلیدواژه‌ها