بررسی و تحلیل عوامل و موانع مؤثر در تربیت اخلاقی بر اساس آموزه‌های امام علی(ع) در نهج‌البلاغه

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای تخصصی الهیات و معارف اسلامی، گرایش علوم قرآن و حدیث، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.

2 استادیار علوم قرآن و حدیث، واحد تویسرکان، دانشگاه آزاد اسلامی، تویسرکان، ایران،

3 استادیار فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

چکیده

تربیت، یکی از مفاهیم بنیادی و به معنای پرورش و سوق اندیشه ها و رفتار انسان به سمت الگوی خاص و هدفمند و بالفعل نمودن استعدادهای بالقوه مشخص و خاموش نمودن برخی واکنش های منفی است. تربیت، ابعاد مختلفی دارد که یکی از مهمترین ابعاد آن، تربیت اخلاقی است که از بنیادی‌‌ترین مسایل جوامع بشری است. تبیین دقیق تربیت اخلاقی، شناسایی و بررسی عوامل و موانع موثر آن از مهم‌ترین مسایل حوزه تربیتی است. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و از نوع کتابخانه‌ای در صدد است تا به بررسی عوامل و موانع موثر در تربیت اخلاقی بر اساس آموزه‌های امام علی (ع) بپردازد. اندیشه‌های اخلاقی امام علی (ع) مبتنی بر سنت پیامبر (ص) و مکتب حیات بخش اسلام می‌باشد.. لذا در ابتدا، معنای تربیت و تربیت اخلاقی و سیاسی و سپس عوامل و موانع تاثیر‌گذار در تربیت اخلاقی بر اساس سخنان امام (ع) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی است : از دیدگاه امام علی (ع)، عوامل وراثت، عوامل محیطی (شامل خانواده، دوستان و اجتماع) و اراده فردی از مهمترین عوامل موثر بر تربیت اخلاقی است. همچنین عوامل جهل و نادانی ، عجب و خودپسندی، حبّ دنیا، عالم بی‌عمل و تظاهر به دینداری از مهمترین موانع موثر در تربیت اخلاقی به حساب می‌آید.

کلیدواژه‌ها