تبیین نقش طبقه متوسط بر توسعه سیاسی ایران بعد از انقلاب اسلامی (روش نظریه پردازی داده بنیاد)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه شناسی سیاسی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار گروه جامعه شناسی، دانشکده مدیریت و علوم اجتماعی ، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 استادیار گروه جامعه شناسی، دانشکده مدیریت و علوم اجتماعی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

مقاله حاضر با هدف تبیین نظری نقش طبقة متوسط بر توسعة سیاسی ایران بعد از انقلاب اسلامی درصدد است تا ضمن پر کردن شکاف گسترده موجود در مطالعه طبقه متوسط، به احیای موضوع توسعة سیاسی ایران بعد از انقلاب اسلامی در کشور بپردازد. از این ‌رو از روش نظریه پردازی داده بنیاد در قالب کدگذاری باز، محوری و انتخابی در مرحله اول استفاده‌شده است و با مصاحبه عمیق با 18 تن از خبرگان (اساتید دانشگاه ها، کارشناسان و فعالان حوزه سیاسی)، به تبیین الگوی نظری نقش طبقة متوسط بر توسعة سیاسی ایران بعد از انقلاب اسلامی پرداخته است. این الگو مشتمل بر شش تم اصلی: 1) شرایط علی (بهره مندی از حقوق سیاسی و هویت سیاسی)؛ 2) شرایط زمینه ای(مشارکت سیاسی)؛ 3) شرایط مداخله گر (ظرفیت و امکانات سیاسی، موانع اجتماعی، موانع فرهنگی و موانع اقتصادی)؛ 4) مقوله محوری(تامین نیازها و خواسته های سیاسی)؛ 5) راهبردها(راهبردهای مدیریتی)؛ 6) پیامدها(پیامدهای سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی) می باشد. یافته‌های تحقیق نشان می‌دهد که مسئولین و سیاست‌گذاران برای توسعه سیاسی طبقه متوسط باید به همه مقوله‌های شرایط علی، زمینه‌ای، مداخله‌گر، راهبردها و پیامدها توجه کنند و با رویکرد مدیریتی، مراحل شناسایی‌شده برای ارتقاء جایگاه طبقه متوسط را طی نمایند.

کلیدواژه‌ها