بررسی عوامل روانشناختی موثر بر رفتار خرید آنی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای روانشناسی، دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران.

2 دانشیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

3 دانشیار پژوهشکده تحقیق و توسعه علوم انسانی(سمت)، تهران، ایران.

چکیده

زمینه و هدف: رفتار مصرف کننده و رفتار خرید آنی طی دهه های اخیر یکی از موضوعات مورد توجه محققان حوزه بازاریابی بوده است. بنابراین هدف پژوهش حاضر بررسی عوامل روانشناختی موثر بر رفتار خرید آنی بود.
روش تحقیق: این مطالعه کیفی با استفاده از رویکرد پدیدار شناسی و با هدف درک تجارب افراد دارای رفتار خرید ناگهانی و پیامدهای آن انجام شد. از روش نمونه گیری هدفمند استفاده شد و 10 نفر به عنوان نمونه بانوجه به قاعده اشباع و تکراری شدن مطالب تعیین شد. جهت کدگذاری اطلاعات مفاهیم، سازه های فرعی و اصلی به تفکیک حوزه طبق تئوری استراوس و کوربین تعیین شد. در مصاحبه ها مفاهیم استخراج و پس از تلخیص مفاهیم تکراری فیلتر شد، سپس بر اساس آن‌ها، سازه های فرعی و اصلی استخراج گردید.
یافته ها: طبق یافته ها شرایط علی شامل دو مقوله محرک ها و عامل فرهنگی بود، مقوله محرکی شامل محرکات درونی و بیرونی ای بود که باعث بروز رفتار خرید آنی شده بود، و مقوله فرهنگ شامل باور، نگرش و قالب های فکری مطرح شده توسط نمونه پژوهش بود. همچنین حضور دیگران، قیمت و جذابیت نیز عاملی تعیین کننده به عنوان پیش بین بروز رفتار خریدآنی مطرح گردید. مقوله مهم دیگر در بروز رفتار خریدآنی باورها و قالب های فکری شرکت کنندگان بود که باتوجه ریشه دار بودن این افکار در هنجارها و ارزشهای فرهنگی به عنوان مقوله فرهنگ و عامل علی کدگذاری شد. پیامدهای تجربه خرید آنی در سازه های فرعی خوشایند و ناخوشایند نامگذاری گردید.

کلیدواژه‌ها