جایگاه تاثیر رفتار عوامل مداخله‌گر در ارتکاب جرایم علیه اشخاص

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه تخصصی حقوق، واحد اردبیل، دانشگاه آزاد اسلامی، اردبیل، ایران

چکیده

پیچیدگی احراز بزهکاری مجرم و کسی که در نهایت بایستی پاسخگو در قبال رفتار خویش باشد در فرضی که چندین شخص موثر در نتیجه مجرمانه بوده اند، حاکم می باشد. اشاره قانون گذار به موضوع تاثیر رفتار از یک سو و دلالت نظریات متعدد حقوقدانان بر نقش تاثیر رفتار در ثبوت ضمان از سوی دیگر این ذهنیّت را ایجاد کرده است که ضمان صرفاً دایر بر مدار تاثیر است، در حالی که بر خلاف این باور حسب قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 مبنای ضمان استناد جنایت به رفتار موثر توام با تقصیر می باشد. این تحقیق به روش کتابخانه ای و اسنادی است که در آن برای رسیدن به اهداف و اطلاعات مورد نیاز با مراجعه به کتب مدخل و همچنین پرونده های کیفری مرتبط با بحث ضمان تسبیب و با استخراج رویه حاکم بر فرایند قضائی مسئله به پردازش داده های حاصله اقدام شده است. بررسی های به عمل آمده در راستای شناخت جایگاه تاثیر رفتار برای تحمیل مسئولیت کیفری ازباب تسبیب نشان داد با تغییری که در مفهوم رابطه سببیّت از سوی مقنن ایجاد شده است و دامنه آن از این حیث که در بردارنده عناصر مادی و روانی جرم می باشدگسترانیده شده است، برخلاف تصور موجود که ضمان تابع محض تاثیر می باشد این تلقی تعدیل شده است. با توجه به اینکه تاثیر رفتار عوامل دخیل در جنایت برای ضامن دانستن عامل آن رفتار لازم و ضروری می باشد اما پژوهش حاضر نشان خواهد داد صرف تاثیر رفتار برای تحمیل مسئولیت کیفری کافی نمی باشد.

کلیدواژه‌ها