بررسی ارتباط تحزب با توسعه اقتصادی قبل از انقلاب اسلامی (دوره پهلوی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تخصصی جامعه شناسی اقتصاد و توسعه، واحد آزادشهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران

2 استادیار گروه جامعه شناسی، واحد آزاد شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، آزادشهر، ایران

3 استادیار گروه علوم سیاسی، عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سوادکوه، سوادکوه، ایران

چکیده

این مفاله با هدف بررسی رابطه توسعه اقتصادی و تحزب در دوره پهلوی انجام شد. طرح مسئله از این جا ناشی شد که سابقه تحزب در ایران به دوران مشروطیت مربوط می‌شود، اما تاثیر حزب یا احزاب در توسعه اقتصادی معلوم نیست و تحقیقات مستقل و جدی نیز در این باره انجام نشده است. این مقاله به لحاظ روش شناسی، از نوع توصیفی و تحلیلی است که با استفاده از روش مطالعه کتابخانه‌ای انجام گردید و ابزار گردآوری اطلاعات نیز فیش برداری بود. نتایج مطالعات حاکی از این است که تحزب در ایران دوران پهلوی بیش از هر چیز در توسعه سیاسی جای دارد نه در توسعه اقتصادی. احزاب بیرون از حاکمیت به سوسیالیسم و در درو.ن حاکمیت به لیبرالیسم گرایش داشتند. پهلوی دوم به نظام حزبی پایبند بود اما احزاب را در راستای اهداف خود میخواست تا این که موفق شد به نظام تک حزبی دست یابد. توسعه اقتصادی معمولاً با مشورت و زیر نظر شاه انجام می‌شد . برنامه ریزی عمرانی و اقتصادی نیز در چارچوب انقلاب سفید و منشور نوزده ماده‌ای آن و برنامه‌های عمرانی بود که توسط سازمان برنامه و بودجه تدوین می‌شد. به عبارتی نظام برنامه ریزی حزبی نبود.

کلیدواژه‌ها