بررسی چالشها و موانع شکلگیری الگوی امنیتی موازنه قدرت در خاورمیانه (2020-2001).

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

2 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران

چکیده

هدف پژوهش حاضر بررسی چالشها و موانع شکلگیری الگوی امنیتی موازنه قدرت در خاورمیانه در بازه زمانی 2001 تا 2020 است. در این مقطع با شکلگیری حادثه 11 سپتامبر 2001 و حملات امریکا به افغانستان و عراق سیستم موازنه قدرت در خاورمیانه شکل جدیدی به خود گرفت. با قدرت یافتن شیعیان در عراق و گسترش نفوذ ایران در منطقه، هلال شیعی شکل گرفت. این مسئله باعث ایجاد شکافی بین کشورهای محافظه‌کار خاورمیانه به رهبری عربستان که حامی سنی‌های منطقه بود و محور مقاومت به رهبری ایران گردید. این شکاف اساس تنش‌ها و درگیری‌ها در خاورمیانه را شکل داد. بنابراین مسئله شکلگیری ترتیبات امنیت دسته‌جمعی برای مدیریت تنش‌ها و منازعات موضوعیت بیشتری پیدا کرد. از جمله ترتیبات اصلی امنیت دسته‌جمعی در خاورمیانه الگوی موازنه قدرت است. پرسش این است که چه چالش‌هایی مانع عملکرد مطلوب الگوی موازنه قدرت در خاورمیانه در بازه زمانی 2020-2001 شده است؟ فرضیه این است که الگوی موازنه قدرت دارای الزاماتی مانند داشتن ارزش‌های مشترک بین کشورهای منطقه، تعاملات عقلانی بین بازیگران و تمایل به حفظ وضع موجود است که به علت اختلافات و تعارضات زیادی که بین کشورهای منطقه وجود دارد، این الزامات اغلب نادیده گرفته می‌شوند. پژوهش حاضر با استفاده روش توصیفی-تبیینی، سعی دارد به بررسی الگوی امنیتی موازنه قدرت و میزان انطباق آن با شرایط و وضعیت کشورهای منطقه خاورمیانه بپردازد.

کلیدواژه‌ها