تحدید حدود موسیقی از حیث حکم شرعی در فقه فریقین

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

2 استادیارگروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران.

3 استادیار گروه حقوق، دانشگاه قم، قم، ایران.

چکیده

همه انسان‌ها به صورت طبیعی به غنا و استماع آوای زیبا تمایل نشان می‌دهند. افراد متدین با دانستن این نکته که غنا مورد نهی و نکوهش اسلام است، ممکن است در هنگام گوش دادن به غنا نگران این مسئله باشند که از این راه عصیان انجام گیرد و بر این اساس دچار ناآرامی درون گردند. این مسئله سبب می‌شود که این افراد از غنا و آوای زیبای مباح هم لذتی نبرند. این پژوهش بر آن است تا عرصه غنای حلال را از غنای حرام جدا کند و در هر مورد بررسی لازم را انجام دهد و آیات و احادیث هر باب و دیدگاه‌های ارباب نظر را مورد توجه قرار دهد؛ در پایان هر باب نیز پس از جمع‌بندی لازم، نظر خود مؤلف بیان می‌گردد. قابل ذکر است که در باب صدق عنوان غنا و نیز در باب موضوع حکم حرمت، اختلاف نظر ژرفی میان صاحبنظران به چشم می‌خورد؛ به نحوی که می‌توان گفت کمتر حکم یا موضوع حکمی را می‌توان یافت که اینچنین مورد اختلاف نظر باشد تا آنجا که بعضی «مطلق غنا» را حرام می‌دانند. اینان هر آوای زیبا را غنا به حساب می‌آورند؛ گرچه مبتذل نباشد. در مقابل هستند کسانی که هیچیک از انواع غنا را حرام نمی‌دانند وحرمت آن را به خاطر اسباب «عارض» بر آن می‌دانند نه ذاتی؛ مثل فیض کاشانی. بسیاری از اهل نظر نیز راه وسط را طی کرده‌اند و غنا را با قید مهیج یعنی مطرب بودن و برخی دیگر از قیدهایی که در این پژوهش به آنها خواهیم پرداخت.

کلیدواژه‌ها