مباحث اجتماعی در آیینة اشعار دورة تیموری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران.

2 استادیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، واحد اهر، دانشگاه آزاد اسلامی، اهر، ایران

10.30510/psi.2022.323614.2935

چکیده

جامعه‌شناسی ادبیّات از زمرة رویکردهای به نسبت تازه‌ای است که در علم جامعه‌شناسی ظهور یافته است. ادبیّات، پدیده‌ای است که درک واقعیات را از خلال تصویرگری خالق ممکن میسازد. در واقع، بیان جریان اندیشه‌ها و عاطفه‌های شاعر و نویسنده به زبان تصویر است. نظر به این که ادبیات را آیینة تمام نمای جامعه دانسته‌اند، هدف این پژوهش بررسی مباحث اجتماعی در اشعار دورة تیموری است. کار حاضر به روش کتابخانه‌ای و تحلیلی- توصیفی صورت گرفته است. یافته‌ها حاکی از این است که انواع مباحث اجتماعی چون رسمهای مرتبط با عروسی، اعیاد، سوگواری و باورهای گوناگون مرتبط با حیوانات، گیاهان، بازیها، سرگرمی‌ها و غیره در اشعار این دوره نمود فراوان دارد. نتیجه این که، موتیفها و مضامین مذکور بیش از دیگران به ترتیب در اشعار جامی، شاه نعمت الله ولی، امیرعلیشیر نوایی، هلالی جغتایی و اهلی شیرازی منعکس است. از میان جشنهای ملّی، تنها جشن نوروز در سروده‌های این دوره مورد اشاره قرار گرفته است. همچنین نمود انواع پوشاک و البسة مرتبط با صوفیان از قبیل دلق، پوستین، ردا، خرقه، مرقّع، طیلسان، قبا و غیره تصویری از یک جامعة عموماً عارفانه را در ذهن مخاطب متبادر میسازد.

کلیدواژه‌ها