نارسائی‌ها و نوآوری‌های ماهوی ناظر بر مقررات قصاص نفس در قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه حقوق، واحد دامغان، دانشگاه آزاد اسلامی، دامغان، ایران.

2 استادیار گروه حقوق دانشگاه دامغان، دامغان، ایران

3 دانشکده علوم انسانی، دانشگاه دامغان، دامغان، ایران

چکیده

مهمترین جرم علیه تمامیت جسمانی اشخاص، قتل عمد می باشد که در قوانین کشورهای مختلف مجازاتهای متفاوت دارد. در مقررات ناظر بر قصاص نفس در قانون مجازات 1392، رویکردهای جدید از سوی قانون‌گذار قابل مشاهده است. به نظر می‌رسد، رفع خلأهای تقنینی موجود در مقررات پیشین در زمره این رویکردها می‌باشد. از این رو، در زمینه موضوعاتی همچون اختیارات ولی دم صغیر، جایگاه دستور به قتل دیگری و نیز ضمانت اجرا‌ی کیفری بزه‌دیدگان قتل، در قانون مجازات جدید ابهامات کمتری وجود دارد. رویکرد‌ دیگر قانون‌گذار حمایت از نظم عمومی جامعه است که آن را در قالب مواردی مانند حمایت از تمام بزه‌دیدگان قتل عمدی و نیز اعطای اختیار به اولیاء‌دم در اخذ دیه بدون رضایت قاتل نشان داده است. علاوه ‌بر این، نگاه جدید مقنن به دفاع مشروع و نیز موضوع آگاهی مرتکب به کشنده بودن عمل ارتکابی نشان‌گر استفاده سنجیده از ظرفیت موجود رویکردهای متفاوت فقهی در راستای رفع مشکلات حقوقی و قضایی است. در این مقاله به روش توصیفی- تحلیلی و بااستفاده از ابزار کتابخانه ای هدف آن است تا قانون‌گذار در وضع مقررات قصاص نفس، خصوصا در حوزه مجازات اولیاء دم مقتول، درخواست اولیه و صدور حکم به اجرای قصاص در مجازات قانون اسلامی 1392 بررسی شود.

کلیدواژه‌ها