نگاهی به فرصت‌ها و تهدیدهای ناشی از مدیریت آب رودخانه‌های مرزی غرب کشور (مطالعه موردی؛ استان‌های کرمانشاه و ایلام)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم سیاسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

2 ستادیار گروه علوم سیاسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

3 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران

4 استادیار گروه علوم سیاسی، واحد کرمانشاه ، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه ، ایران.

چکیده

آب، یک مسئله حیاتی و زیست‌محیطی و دارای بُعد امنیتی فوق‌العاده‌ای است. به‌نحوی‌که می‌تواند دیگر ابعاد امنیت را تحت تاثیر قرار دهد. کمبود آب در حال و آینده منشاء خیلی از ناآرامی‌ها و شورش‌ها است. تغییرات آب‌وهوایی، امورات زیست‌محیطی و بحران آب از مهم‌ترین چالش‌های امروز جوامع بشری است، زیرا به دلیل کاهش شدید منابع آب، بسیاری از کشورها در نقاط مختلف جهان از جمله خاورمیانه با بحران و حتی ورشکستگی آبی روبرو هستند در چنین شرایطی رودخانه‌های مرزی به‌عنوان یکی از منابع مهم آبی مورد توجه دولت‌ها و ازجمله کشور ایران قرار گرفته‌است. لذا چند سالی است که مدیریت آب رودخانه‌های مرزی در استان‌های کرمانشاه و ایلام که متضمن فرصت‌های فراوانی برای ساکنان نواحی مرزی این دو استان است مورد توجه مسئولین و برنامه‌ریزان ایرانی قرار گرفته و طرح‌های آبی بزرگی را به مرحله اجرا گذاشته‌اند . سوال اصلی این است که کاهش آب ورودی به خاک عراق و انتقال آب بین حوضه‌ای پس اجرای این طرح چگونه موجب شکل‌گیری تهدیداتی علیه امنیت ملی ایران در ابعاد مختلف می‌گردد؟ فرض بر این است که اجرای طرح‌های بزرگ آبی موسوم به «طرح سامانه گرمسیری» موجب رشد و توسعه اقتصادی و ایجاد امنیت پایدار در مناطق مرزی این دو استان خواهد شد . اما با کاهش احتمالی ورود آب به داخل عراق از یک‌سو و اعتراض برخی از ساکنان مبدأ طرح به انتقال آب بین حوضه ای از سوی دیگر،تهدیداتی متوجه امنیت ملی کشور می‌گردد.که باید توسط دستگاه دیپلماسی و دیگر نهادها وسازمان‌های مربوطه مدیریت شود.

کلیدواژه‌ها