بررسی میزان اثرگذاری آموزه‌های اجتماعی در نیک‌فرجامی یا بدفرجامی فردی و جمعی از منظر قصّه‌های قرآنی سور مکّی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه معارف قرآن، دانشگاه قران و حدیث، پردیس تهران، ایران.

2 استادیار گروه تفسیر، دانشگاه قرآن و حدیث، پردیس تهران، ایران.

3 دانشجوی دکتری مدرسی معارف، گرایش قرآن و متون، دانشگاه قرآن و حدیث، پردیس تهران، ایران.

10.30510/psi.2022.357210.3857

چکیده

قرآن کریم، منشوری کامل و ارزشمند از تمام آموزه‌هایی است که بشر در مسیر سعادت و کمال، به آن نیازمند است.این پژوهش، بر آن است تا با روشِ کیفی، توصیفی-تحلیلی و اسنادی، عملکرد قصّه‌های قرآنی را در رابطه با اثرگذاری رعایت آموزه‌های اجتماعی در سعادت یا شقاوت انسان‌ها نشان‌دهد. سوال اصلی این تحقیق این است که عناصر اصلی و شاخص‌های بنیادین اخلاق و آموزه‌های اجتماعی در قصه‌ها، چه اثری بر حیات اجتماعی انسان و ارتباطات میان-فردی و جمعی دارد. همچنین این پژوهش بر این فرض مبتنی است که الگوگیری از کنش‌های شخصیت‌های قصص قرآنی، بر این ساختار تکیه دارد که نگاه خداوند در داستان‌ها، بیان خصلت‌های عامّ و فراگیر است و شخصیت‌های قصّه، نمونه‌ای از حقیقت و مفهومی کلّی قلمداد می‌شوند. پیکره‌ی متنی این تحقیق ، 46 سوره‌ی مکّی است که هرکدام به نوعی دربردارنده‌ی قصّه و روایتی هستند و مفاهیم و آموزه‌های اجتماعی در آن‌ها، به تفکیک 3 نهاد اجتماعی اصلی مورد بررسی قرار گرفته است. این 3 نهاد اجتماعی عبارت‌اند از : «اخلاق و فرهنگ» «سیاست و حاکمیت» و «اقتصاد و دارایی». یافته‌های نهایی این موضوع پژوهشی، تاکید می‌کند که از قصه‌های قرآن می-توان مفاهیم ، درس‌ها و آموزه‌های عقیدتی، اخلاقی و تربیتی آموخت و کنش‌ها و فرجام حیات شخصیت‌ها در قصص، مستعد الگوگیری عینی و کاربردی برای زندگی جمعی کنونی است. از دیگر سو و هم‌چنین، دربردارنده‌ی مطالبی است که می‌کوشد اجمالا نقش فرهنگ ناب اسلامی را در مبارزه با معضلات اجتماعی و تشویق به فراهم سازی عناصر الهام بخش توسعه وترقّی همه جانبه و پایدار، بررسی‌کند.

کلیدواژه‌ها

ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران
دوره 5، شماره 11
بهمن 1401
صفحه 6510-6538

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار