بررسی و تحلیل چگونگی بازنمایی مقولۀ هویت در مجموعه کتاب‌های آموزش فارسی به فارسی؛ بر اساس نظریۀ ون‌لیوون (2008)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه فردوسی، مشهد، ایران.

2 مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری، شیراز، ایران.

10.30510/psi.2022.300543.2165

چکیده

یکی از مسائلی که در کتب آموزش زبان فارسی به آن پرداخته می‌شود، بازنمایی هویت است. دانش‌آموز با مجموعه‌ای از عبارات و جمله ‌ها ارتباط برقرار می‌کند که در لایه‌ های زیرین، بازتاب‌دهندۀ کیفیت هویت جمعی افراد جامعه است. هویت در ارتباط میان «ما» های مختلف شکل می‌گیرد و در تعامل با «خود» و «دیگری» قرار دارد. مقالۀ حاضر، با تکیه بر روش توصیفی- تحلیلی و استناد به منابع کتابخانه‌ای تدوین شده است. جامعۀ آماری این تحقیق، مجموعه کتاب‌های آموزش فارسی به فارسی است. برای تحلیل هویت در این مجموعه از مبانی نظریۀ تحلیل گفتمان انتقادی ون‌لیوون (2008) استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان داده است که هویت‌های دینی، ملی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی بارها در فرآیندی منسجم مورد توجه قرار گرفته‌اند. طبق الگوی ون‌لیوون، مقولۀ هویت با روش‌های پس‌زمینه‌سازی، فعال‌نمایی، تشخص‌بخشی (نام‌دهی) و نوع ارجاعی بازنمایی شده و معناهای متنوعی از هویت به واسطۀ کاربست مؤلفه‌های یادشده، بازنمایی گردیده است.

کلیدواژه‌ها