بررسی تاثیر هم بستگی قومی در کردستان عراق و سوریه بر معادلات امنیتی خاورمیانه از منظر موازنه فراگیر(2020-2005)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشگاه گیلان

2 دانشگاه گیلان - گروه علوم سیاسی

10.30510/psi.2022.313015.2570

چکیده

چکیده
ظهور مجدد هم بستگی قومی در قرن بیست‌ویکم در دو شکل «رهایی‌بخش» و «نژادگرایانه»، برخی از احزاب سیاسی را وارد ورطۀ سیاستِ عملی کرده است. هم بستگی قومی به ‌مثابۀ ایدۀ رهایی‌بخش، در تاریخ مبارزات کُردها -به‌عنوان بزرگ‌ترین ملتِ بی‌دولت در میان چهار کشور ایران، عراق، ترکیه و سوریه- دارای اهمیت است. بررسی داده‌ها و حوادث تاریخی مرتبط با مسئله، و هویت کُرد، نشان از تأثیرگذاری آن بر نظم منطقه‌ای و مسائل امنیتی خاورمیانه دارد. با تشکیل اقلیم خودمختار کُردستان در شمال عراق، ایدۀ هم بستگی قومی توانست به خود عینیت ببخشد. این عینیت‌بخشی، این بار در چارچوب فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه انجام گرفت. نظر به اینکه مسئلۀ چالش کُردها با دولت مرکزی همواره در این کشورها وجود داشته، این عینیت‌بخشی باعث مضاعف شدن مشکلات در شرایط بحرانی خاورمیانه شده است. در این پژوهش که با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی، به رشتۀ تحریر درآمده و روش گردآوری داده‌های آن فن کتابخانه‌ای و رسانه‌ای است، برآنیم تا علاوه بر بررسی رفتارهای متناقض دولت‌های مذکور در قبال دو اقلیم یادشده از منظر موازنۀ فراگیر، پاسخی برای این پرسش بیابیم که؛ هم بستگی قومی کُرد در اقلیم‌های کُردستان عراق و سوریه چگونه می‌تواند بر رفتار دولت‌های منطقه تأثیر بگذارد؟ نظر به داده‌های تاریخی در روابط کشورهای منطقه و جهانی با یکدیگر و به‌ویژه نسبت به مسئلۀ کُردها، با عینیت‌بخشی هم بستگی قومی در دو اقلیم کُردستان، رفتارهای دولت‌های پیرامون نسبت به کُردها از یک حس هم بستگی قومی به یک هم بستگی قومی عینیت‌یافته در حکومت‌های خودمختار، تغییر یافته است.

کلیدواژه‌ها