واکاوی اثرگذاری نظریه ولایت فقیه بر معاملات کالای قاچاق و آثار سیاسی اجتماعی آن در جامعه اسلامی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

گروه فقه و مبانی حقوق، واحد قم، دانشگاه آزاد اسلامی، قم، ایران

10.30510/psi.2022.293536.1937

چکیده

فقه اسلامی، همان‌گونه که به احوال فردی و شخصی نظر دارد به همان اندازه نیز ناظر به مسائل اجتماعی می باشد. بدین معنا که اسلام در قالب مسائل شخصی و فردی خلاصه نمی گردد، بلکه ماهیت اجتماعی اسلام بر جنبه‌های فردی آن غلبه دارد. فعالیت در زمینه درآمدزایی، یکی از مواردی است که شارع مقدس توجه جدی به آن دارد. کسب درآمد یک موضوع فردی نیست، بلکه اجتماع را تحت تأثیر قرار می دهد. معاملاتی مانند خرید و فروش کالای قاچاق در جوامع امروزی، به ویژه جوامع اسلامی همانند جمهوری اسلامی ایران، باعث ضررهای جبران ناپذیری شده است و منجر به تزلزل بازار مسلمین شده است. این پژوهش درصدد بیان حکم فقهی این نوع معاملات با توجه به احکام حکومتی می باشد. در ابتدا بعد از مقدمه و مفهوم شناسی قاچاق، به ذکر ادله‌ی مشروعیت صدور حکم حکومتی و گستردگی جواز صدور آن و نیز وجوب اطاعت و حرمت مخالفت از این نوع احکام پرداخته و در انتها، مخالفت قاچاق کالا و معاملات قاچاقی با احکام حکومتی بیان خواهد شد. در ادامه، مباحثی در مورد مصلحت اندیشی در جامعه اسلامی تحت ولایت ولی‌فقیه بیان شده و در نهایت به برخی از مسئولیت های دولت و حکومت اسلامی، در مخالفت با قاچاق و معاملات مربوط به آن، با در نظر گرفتن مصلحت عامه اشاره خواهد شد.

کلیدواژه‌ها