1
گروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران
2
گروه علوم قرآن و حدیث، واحد یزد، دانشگاه آزاد اسلامی، یزد، ایران.
10.30510/psi.2022.320048.2810
چکیده
اسماءالله از موضوعات بحث برانگیز علوم دینی است که همواره مورد توجه مفسران مسلمان قرار گرفته و دیدگاه‌های مختلفی در مورد مصادیق کامل آن مطرح شده ولی تاکنون تحقیق مفصل و مبسوطی در جهت ارائه، تحلیل و ارزیابی این دیدگاه‌ها صورت نگرفته است. در این مقاله سعی شده تا با بررسی تفاسیر شیعه و اهل سنت، و تحلیل مطالب، دیدگاه اصلی مفسران مسلمان در خصوص مصداق أتم اسمای الهی روشن گردد. براساس یافته‌های این پژوهش که با روش تحلیلی و توصیفی و با مطالعه موردی تفاسیر صورت گرفته است، روشن شد که از نظر مفسران شیعه، پیامبر و اهل-بیت() مصداق أتم اسمای الهی هستند و بر این امر، دلایل متعددی در تفاسیر شیعه مخصوصا از سوی معصومین() اقامه شده است. اما از نظر اهل سنت، اجماع مفسران تنها بر شخص پیامبر اکرم () قطعی است و گویا معتقد هستند که پس از پیامبر خاتم()، به لحاظ جایگاه معنوی دیگر پیامبران الهی قرار دارند و قائل به اولویت هیچ کس بر پیامبران نیستند؛ اما در برخی از تفاسیر مهم آنها ابوبکر هم‌ردیف و هم‌شأن و مرتبه پیامبر معرفی شده است. علاوه برآن روایات و مطالبی در تفاسیرشان یافت می‌شود که دال بر همتایی امیرمومنان علی() و در موارد معدودی هم، دال بر همتایی اهلییت با پیامبر اکرم() است. لذا در خصوص اعتقاد مفسران اهل سنت به مصداق أتم اسمای الهی، نمی‌توان اظهار نظر دقیقی نمود. کلیدواژگان: اسماءالله، مصداق شناسی، تفاسیر شیعه، تفاسیر اهل سنت، پیامبر()، اهلبیت
)