2
گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
3
گروه علوم قرآن و حدیث. دانشگاه پیام نور. آران و بیدگل. ایران عضو هیت علمی دانشگاه پیام نور ایران
10.30510/psi.2022.338357.3371
چکیده
مبانی دلالی از مبانی اثرگذار در تفسیر قرآن کریم است که چگونگی فهم مراد خداوند را از متن کلام او معین می کند. امروزه با توسعه و گسترش مسائل زبان‌شناسی ضرورت سامان‌بخشی به مبانی زبان‌شناختی و دلالی قرآن بیش از همه نمایان است. از جمله تفاسیر مطرح در این عرصه تفسیر مفاتیح الغیب فخررازی است. خاستگاه اندیشه های این مفسر، کلام اشعری است به گونه ای که تأثیر این نگرش کلامی- آمیخته با دیدگاه های نقادانه- در تفسیر وی به گونه ای بارز جلوه گر است. مهم ترین مبانی دلالی فخر رازی در تفسیر شامل: وضع لفظ برای روح معنا، نگرش تمثیلی و نمادین به آیات، اثرپذیری در فهم آیات یا واژگان از مبانی کلامی و تأویل پذیری آیات قرآن است. بر دیدگاه های این مفسر نقدهایی وارد است. از جمله دیدگاه او در تحلیل مسئله اختیار و اراده آدمی که متأثر از کلام اشعری از مقوله های شایسته نقد است. وی بر آن است که اراده‌ی خدا به تمامی افعال انسان - اعم از خیر و شر- تعلق می گیرد، حال آنکه برخی تعلق اراده خدا به شرور و ازجمله کفر و معاصی را مستلزم جبر می دانند. وی در آیات متشابه گاه به گونه‌ای به تأویل می پردازد که تأویلات او غیر ضابطه مند بوده و مستند به ظاهر لفظ نیست. در این پژوهش به شیوه تحلیل محتوا مهم ترین مبانی دلالی فخر رازی در تفسیر مورد نقد و تحلیل قرار می گیرد.
خاری آرانی, سمیه, قاضی زاده, کاظم, & عبدالله زاده آرانی, رحمت الله. (1401). بررسی و نقد مبانی دلالی فخر رازی در تفسیر قرآن جهت فهم پذیری آیات قرآن از منظر سیاسی. ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران, 5(12), 3150-3167. doi: 10.30510/psi.2022.338357.3371
MLA
سمیه خاری آرانی; کاظم قاضی زاده; رحمت الله عبدالله زاده آرانی. "بررسی و نقد مبانی دلالی فخر رازی در تفسیر قرآن جهت فهم پذیری آیات قرآن از منظر سیاسی". ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران, 5, 12, 1401, 3150-3167. doi: 10.30510/psi.2022.338357.3371
HARVARD
خاری آرانی, سمیه, قاضی زاده, کاظم, عبدالله زاده آرانی, رحمت الله. (1401). 'بررسی و نقد مبانی دلالی فخر رازی در تفسیر قرآن جهت فهم پذیری آیات قرآن از منظر سیاسی', ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران, 5(12), pp. 3150-3167. doi: 10.30510/psi.2022.338357.3371
VANCOUVER
خاری آرانی, سمیه, قاضی زاده, کاظم, عبدالله زاده آرانی, رحمت الله. بررسی و نقد مبانی دلالی فخر رازی در تفسیر قرآن جهت فهم پذیری آیات قرآن از منظر سیاسی. ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران, 1401; 5(12): 3150-3167. doi: 10.30510/psi.2022.338357.3371
)