جبران خسارت بزه‌دیدگان جنایات علیه بشریت در حقوق بین‌الملل با تاکید بر اساسنامه دیوان کیفری بین المللی(ICC)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 .دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی، مرکز تحصیلات تکمیلی، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران

2 استاد گروه حقوق بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران

3 استاد گروه الهیات، معارف وحقوق، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران

چکیده

لازمة یک سیاست ‌‌جنایی کارآمد در هر نظام حقوقی توجه به حقوق بزه‌دیدگان و جبران کامل زیان‌های وارده بر آنان از رهگذر وقوع جرم است که بتوان جایگاه خاص جنایات علیه بشریت در میان سایر جنایات بین المللی بررسی کرد.در این مقاله به بررسی روند شکل‌گیری قواعد و مقررات مربوط به جبران خسارت بزه‌دیدگان جنایات علیه بشریت از ابتدای شناسایی این مفهوم دردادگاه های کیفری بین المللی از جمله در اساسنامه های دادگاه کیفری بین‌المللی نورنبرگ و توکیو، دادگاه کیفری بین‌المللی یوگسلاوی سابق و روآنداوپس از آن ،تلاش‌های دیوان کیفری بین‌المللی در این راستا و معیارهای مندرج در این اساسنامه و مقررات آیین دادرسی و ادله دیوان و همچنین بررسی آراء مهم صادره و رویه قضایی این محاکم در خصوص جبران خسارت بزه دیدگان پرداخته شده است و با توجه به تلاش‌های منطقه‌ای در جهت جبران خسارت بزه‌دیدگان از جمله در کنوانسیونهای اروپایی و آمریکایی حقوق بشر به بیان مهم‌ترین پرونده‌های دیوان کیفری بین المللی و نقش مهم صندوق امانی در پرداخت غرامت قربانیان این‌گونه جرایم توجه می گردد و اگرچه گام‌های مثبتی در ارتقاء حقوق اشخاص با ضوابط موجود جهت جبران خسارت برداشته شده است ولی به نظر می‌رسد تمامی این تمهیدات تاکنون نتوانسته باعث تحقق بخشیدن کامل عدالت ترمیمی و جبران خسارت بزه‌دیدگان با جرایم علیه بشریت چه از بعد شکلی که ناظر بر پذیرش دعاوی مربوط به جبران خسارت در مراجع بین المللی و چه از بعد ماهوی که ناظر بر قواعد و مقررات در سطح بین‌المللی است، شود.

کلیدواژه‌ها