شناخت و معرفی علمای متقدم شیعه یکی از کارهای پژوهشی است که معمول محققان به باز خوانی آن پرداختهاند. ضروریات و اهدافی برای این گونه پژوهشها بیان شده که میتوان از این رهگذر، به اندیشههای مختلف آنها در ابواب مختلف علوم و گرایش آنها رسید. یکی از عالمان پر آوازه و پر کار شیعه که تحقیق در اندیشههای ایشان به خصوص اندیشههای سیاسی، غیر از آنکه روشن کننده روش و گرایش سیاسی ایشان است بلکه تفکر او بر شاگردانش اثر گذاشته، مرحوم حسن بن یوسف بن مطهر حلى، معروف به علامه حلى میباشد. علامه حلى از فقها و متکلمان شیعه قرن هشتم هجری بود. اولجایتو از پادشاهان ایلخانیان از مقام و مرجعیت علمی علامه مطلع و ایشان را به ایران دعوت نمود و علامه در مدت 11 سال حضور در ایران توانست خدمات ماندگار از خود به جا بگذار از قبیل؛ رسمیت شناختن مذهب شیعه به عنوان دین واحد ایرانیان، ترویج فرهنگ غنی شیعه، اثبات ولایت امام علی(ع). یافته پژوهش حاضر در این زمینه آن است که مرحوم علامه از لحاظ نظری حکومتها را به دو دسته مشروع و غیر مشروع تقسیم نموده و حکومت مشروع را مختص خداوند و هر آن کس که از طرف خداوند منصوب شده است مانند؛ پیامبر، امام معصوم(ع) و فقیه جامع الشرایط میداند و حکومت غیر مشروع را در غیر آنها میداند. روش پژوهشی در این نوشتار بیشتر توصیفی تحلیلی است.