جایگاه دفاع مشروع در جنگ‌های بین‌المللی از منظر حقوق بین‌الملل با تأکید بر جنگ‌های نیابتی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران

2 استادیار گروه حقوق، واحد خوراسگان، اصفهان، ایران

3 استادیار گروه حقوق عمومی و ب ین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

حق دفاع مشروع یکی از مباحث عمده و اساسی در حقوق بین‌المللی محسوب گردیده و از لحاظ تاریخی در روابط بین‌المللی خاورمیانه، از بدو ظهور دولت‌ها در عرف بین‌المللی وجود داشته است. ازاین‌رو هدف این تحقیق بررسی جایگاه دفاع مشروع در جنگ‌های بین‌المللی از منظر حقوق بین‌الملل با تأکید بر جنگ‌های نیابتی می‌باشد. سؤال اصلی تحقیق عبارت است از اینکه رویکرد سازمان ملل متحد در اعطای مشروعیت حق دفاع به اعضای خود چگونه بوده است؟ نتایج نشان داد که شورای امنیت با طرح موضوع امکان توسل به دفاع مشروع، بیان جدیدی از دفاع مشروع را ارائه کرده است. تاکنون رکن قضایی سازمان ملل همچنان به‌حقوق موجود پایبند بوده و برخلاف شورای امنیت بر عدم امکان استناد به دفاع مشروع در برابر موجودیت غیردولتی تأکید می‌ورزد. همچنین در این مقاله به بررسی کلی ماده 51 منشور ملل متحد که حق دفاع مشروع دولت‌ها را با شرایطی خاص موردپذیرش قرار داده هست و به بند 4 ماده 2 منشور که اعضای سازمان ملل متحد در روابط بین‌المللی خود از تهدید و توسل به‌زور علیه تمامیت ارضی، استقلال سیاسی هر کشور یا هرگونه رفتاری که با اهداف ملل متحد مطابقت ندارد اشاره‌شده است. به‌طورکلی، در جنگ‌های نیابتی دولت‌های درگیر باید مواد حقوق مخاصمات مسلحانه و دفاع مشروع ازجمله کنوانسیون‌های چهارگانه ژنو را به‌طور کامل رعایت نمایند.

کلیدواژه‌ها