طراحی الگوی شهروندی فرهنگی مبتنی بر حقوق فرهنگی در شهر هوشمند

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی، واحد علوم و تحقیقات،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

2 دانشیار گروه مدیریت و برنامه‌ریزی فرهنگی، واحد تهران شمال، دانشگاه ازلد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه مدیریت رسانه و فرهنگی،واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

10.30510/psi.2023.379115.4207

چکیده

پژوهش حاضر با هدف طراحی الگوی شهروندی فرهنگی مبتنی بر حقوق فرهنگی در شهر هوشمند انجام شده است. این پژوهش از نوع کیفی بوده و از لحاظ هدف توسعه‌ای-کاربردی است و از لحاظ ماهیت و شکل اجراء به صورت توصیفی-پیمایشی انجام شده است. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه اساتید و اعضای هیئت علمی دانشگاه آزاد و دولتی و نخبگان حوزه مدیریت شهری، فناوری اطلاعات و ارتباطات در استان تهران است و نمونه‌گیری با استفاده از روش گلوله‌برفی صورت گرفت و در نهایت با 19 مصاحبه اشباع نظری رخ داد. ابزار گردآوری داده‌ها شامل مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بوده و جهت تحلیل مصاحبه‌های تخصصی از کدگذاری و روش تئوری داده بنیاد استفاده شد. بر اساس یافته‌ها، الگوی عوامل موثر بر شهروندی فرهنگی مبتنی بر حقوق فرهنگی در شهر هوشمند، طراحی شد. نتایج حاکی از آن است که این مدل دارای 6 بعد اصلی شامل شرایط علی (عدم توسعه شهری، رکود فرهنگی و تنوع فرهنگی، مشکلات سیاسی-اجتماعی و...)، مداخله‌گرها (رسانه‌ها و شبکه‌ها، زیرساخت‌ها، باورها و اعتقادات و...)، شرایط زمینه‌ای (عوامل مدیریتی، عوامل محیطی، عوامل قانونی و حقوقی و...)، مقوله محوری (وحدت و مشارکت، توسعه شهری، تحقق وظایف شهروندی فرهنگی و...)، راهبردها (آموزش عمومی وظایف شهروندی، ایجاد پایگاه داده و اطلاعت، مدیریت ارتباط و اجرای حقوق فرهنگی و...) و پیامدها (پیامدهای مشهود کلان، پیامدهای فردی و پیامدهای سیاسی-اجتماعی و...) تعیین شده است. در نهایت نیز پیشنهادهایی کاربردی بر اساس نتایج پژوهش ارائه گردید.

کلیدواژه‌ها