جلوه و مدل شناسی سیاست جنایی در مقام پاسخ

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

استادیار گروه حقوق دانشگاه شهید اشرفی اصفهانی، اصفهان ، ایران

چکیده

ﺑﺰﻫﻜﺎرى و ﮔﺴﺘﺮش آن در ﺟﻬﺎن، اﻣﺮى اﺳﺖ ﺑﻪ ﻗﺪﻣﺖ ﺗﺎرﻳﺦ ﺑﺸﺮﻳﺖ، از آﻏﺎز ﺗﻤﺪن ﻫـﺎى ﺑﺸـﺮى اﻋﻢ از ﺗﻤﺪن اﻧﺴﺎن ﻫﺎى اوﻟﻴﻪ ﺗﺎ ﻛﻨﻮن، ﻫﻤﻮاره ﺑﺮاى ﻣﺒﺎرزه ﺑﺎ اﻳـﻦ ﭘﺪﻳـﺪه ﻫﻨﺠﺎرﺷـﻜﻦ ﺗـﻼش ﻫـﺎﻳﻲ ﺻﻮرت ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﺳﻴﺮ ﺗﻄﻮر ﺗـﺎرﻳﺨﻲِ ﭘﺎﺳـﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑـﻪ ﺟـﺮاﻳﻢ، از اﻫﻤﻴـﺖ ﺣـﻖ ﺑﺮاﻣﻨﻴـﺖ و ارزش ﭘﺎﺳﺪارى ﺗﺤﻘّﻖو آن، در ﺟﻮاﻣﻊ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن ﺣﻜﺎﻳﺖ دارد. ﭘﺎﺳﺨﮕﻮﻳﻲ ﺑﻪ ﻣﺮﺗﻜﺒﺎن ﺟﺮاﻳﻢ در ﻃﻮل ﺗـﺎرﻳﺦ ﺣﻘﻮق ﻛﻴﻔﺮى از دادﮔﺴﺘﺮى ﺧﺼﻮﺻﻲ در ﺟﻮاﻣﻊ ﺑﺪوى، آﻏﺎز ﺷﺪه و ﺑﻪ ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن اﻣﻨﻴﺖ در ﺟﻮاﻣﻊ ﻣﺪرن واﮔﺬار ﺷﺪه اﺳﺖ. ﺣﺎﻛﻤﻴﺖ و دوﻟﺖ ﻫﺎى ﮔﻮﻧﺎﮔﻮن، ﺑﺮﺣﺴﺐ ﻧﻮع ﻣـﺪل ﻫـﺎى ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺟﻨـﺎﻳﻲ ﺧـﻮد، ﺗﺤﻘﻖ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎى اﻣﻨﻴﺖ را ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻳﻚ ﺣﻖ ،در وﻫﻠﺔ اول ﺑﺮاى ﺛﺒﺎت ﺟﻮاﻣﻊ، ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮار داده و آن را در ﻗﺎﻟﺐ ﻓﺮآﻳﻨﺪ ﻋﺪاﻟﺖ ﻛﻴﻔﺮى در اﺧﺘﻴﺎر ﻣﺘﻮﻟﻴﺎن ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺟﻨﺎﻳﻲ ﺧﻮد واﻧﻬﺎده اﻧﺪ. ﻟﻜﻦ، اﻳﻦ اﻣﻨﻴـﺖ ﻛـﻪ در ﺑﺎدى اﻣﺮ، ﺑﺎاﻣﻨﻴﺖ ﺟﺎﻧﻲ ـ ﻣﺎﻟﻲِ ﺷﻬﺮوﻧﺪان ﻫﻤﺴﻮ اﺳﺖ، از ﮔﺬر ﮔﻮﻧـﻪاى دﻳﮕـﺮ از اﻣﻨﻴـﺖ ﺑـﻪ ﻧـﺎم اﻣﻨﻴﺖ ﺣﻘﻮﻗﻲ ـ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﺗﻀـﻤﻴﻦ و ﺳـﺮاﻧﺠﺎم ﺑـﻪ اﻳﺠـﺎدﺛﺒـﺎت در ﺗﺤﻘّـﻖ آن ﻳﻌﻨـﻲ، اﻣﻨﻴـﺖ ﭘﺎﻳـﺪار و ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﻨﺪ ﺧﻮاﻫﺪ اﻧﺠﺎﻣﻴﺪ. ﺑﺪﻳﻦ ﺳﺎن، از آﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﺤﻘّﻖ اﻣﻨﻴﺖ، اﺳﺘﻘﺮار و اﺳﺘﻤﺮار آن، ﻳﻚ ﺣﻖ ﺑﺮاى ﺷﻬﺮوﻧﺪان و ﻳﻚ ﺗﻜﻠﻴﻒ ﺑﺮاى ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻫﺎ اﺳﺖ، ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﻣﻮازﻳﻦ و ﻣﻨﺸﻌﺐ از اﺻﻮﻟﻲ ﺑﺎﺷـﺪ ﻛـﻪ ﻓﺎرغ از ﻛﻤﺘﺮﻳﻦ اﻳﺮاد و ﺧﺪﺷﻪ ، ﺣﻘﻮق ﺷﻬﺮوﻧﺪان وﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺗﺄﻣﻴﻦ و ﺳﺮاﻧﺠﺎم آن را ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪ. پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی به مدل و جلوه شناسی سیاست جنایی پرداخته و نهایت به این دستاورد مهم رسیده است که قانون مجازات اسلامی ایران بر اساس مدل اقتدار گرای فراگیر و با رویکرد اصلاح و درمان اتخاذ شده است .

کلیدواژه‌ها

ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران
دوره 5، شماره 7
مهر 1401
صفحه 2006-2025

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار