آسیب‌شناسی نظام نظرسنجی سیاسی در جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانش آموخته دکتری علوم سیاسی دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز

2 استادیار دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز

چکیده

تولید اطلاعات مرتبط با دیدگاه‌های مردم در موضوعات مختلف سیاسی انتخاباتی، با دقت و سرعت لازم و در اختیار کاربران و ذی‌نفعان قرار دادن آن و همچنین ایجاد، حفظ و گسترش اعتماد عمومی نسبت به نظام نظرسنجی از اهداف نظام نظرسنجی سیاسی در ایران است. با پیشرفت‌های حاصل‌شده، نظام نظرسنجی سیاسی در ایران، هنوز با مشکلات عدیده‌ای مواجه است. آسیب‌شناسی نظام نظرسنجی سیاسی در جمهوری اسلامی ایران، سؤال اصلی این پژوهش است که پژوهشگر با بررسی وضعیت موجود به آن پرداخته است.
در انجام این پژوهش از روش پژوهشی داده- بنیاد استفاده‌ شده و برای رسیدن به پاسخ سؤالات با مراجعه به جامعة آماری تحقیق، 42 جلسة مصاحبة پژوهشی با 24 نفر از صاحب‌نظران و نخبگان موضوع انجام شده است.
نتایج تحقیق نشان می‌دهد آسیب‌های نظام نظرسنجی سیاسی در ایران ناظر به دو دسته عوامل درونی و بیرونی این حوزه است. عوامل آسیب‌زای درونی به‌طور مستقیم بر کار پیمایش نظرسنجی و عوامل بیرونی از فضای سیاسی جامعه متأثر است و از جنس عوامل فرهنگی- اجتماعی است. درمجموع، برخی از مشکلات این حوزه، دولتی و شبه‌دولتی بودن بیشتر سازمان‌های نظرسنجی، کوچک بودن سهم بخش خصوصی در بازار نظرسنجی، نبود رقابت میان سازمان‌های نظرسنجی، عدم انتشار نتایج نظرسنجی‌ها، ضعف علمی مدیران و کارشناسان و فراهم نبودن شرایط نقادی نظرسنجی است.

کلیدواژه‌ها


ادیب حاج‌باقری، محسن (1385). گراند تئوری راه و روش نظریه‌پردازی در علوم انسانی و بهداشتی، تهران: نشر بشری.
ایمان، محمدتقی و محمدیان، منیژه (1387). «روش‌شناسی علوم انسانی (حوزه و دانشگاه)»، فصلنامه روش‌شناسی علوم انسانی، شماره 56.
پیدایی، میرمهرداد، و نوری، فیروز (1391). آسیب‌شناسی آموزش کارکنان با تأکید بر اثربخشی آن در سازمان‌های ایرانی، تهران: نشر آذر.
حاجیانی، ابراهیم (1394). «روش‌شناسی طراحی و تدوین الگوی مطلوب در پژوهش‌های امنیتی»، فصلنامه راهبرد (مرکز تحقیقات استراتژیک).
حافظ‌نیا، محمدرضا (1381). مقدمه‌ای بر روش تحقیق در علوم انسانی، تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه تهران.
خوشگویان‌فرد، علیر ضا (1395)، روش‌شناسی پیمایش تلفنی، تهران، سازمان صدا و سیما جمهوری اسلامی ایران.
دانایی‌فرد، حسن و امامی، سید مجتبی (1386). «استراتژی‌های پژوهش کیفی: تأملی بر نظریه‌پردازی داده- ‌بنیاد»، اندیشه مدیریت، سال اول، شماره دوم، پاییز و زمستان، صص69-76.
دورماگن، ژان ایو و موشار، دانیل (1389). مبانی جامعه‌شناسی سیاسی، ترجمة عبدالحسین نیک‌گهر، آگاه.
علی‌مددی، حسین (1389). نظرسنجی‌های خارجی انتخابات دهم ریاست جمهوری، تهران: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول.
فرخی، مصطفی (1383). نظرسنجی در ایران، تهران: مرکز پژوهش‌های مجلس.
فرهنگی، علی اکبر (1379). «پروژه بررسی و شناخت وضع موجود شرکت آب منطقه ای کرمان، ارائه اولویت های تحقیقات جهت حل برخی از مشکلات سازمان و افزایش بهره‌وری»، مجری: مرکز پژوهشهای کاربری، دانشکده مدیریت دانشگاه تهران،.
گویدل، کربی (1396). نظرسنجی در عصر دیجیتال، ترجمة ابراهیم شیرعلی و محمد آقاسی، تهران: پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات و جهاد دانشگاهی.
محسنیان‌راد، مهدی و قدیمی، اسماعیل (1388). «آسیب‌شناسی روابط عمومی در ایران»، فصلنامه علوم اجتماعی، ش47.
میرزایی‌مقدم، داوود (1386). «آسیب‌شناسی فرهنگی- اجتماعی جامعة ایران»، تهران: مجموعه مقالات همایش ملی پژوهش اجتماعی.
میرزایی اهرنجانی، حسن (1377)، «تجزیه و تحلیل عوامل موثر بر وجدان کار و انضباط اجتماعی در سازمان»، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد قزوین.
 
Jacobs, Lawrence Robert, Shapiro Y. Robert (2005). "Polling Politics, Media and Election Campaigns"; Public Opinion Quarterly, Vol.69, No.5, Special Issue.
Kumar, Krishna (1990). "Conducting Surveys in Developing Countries", http://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNADG566.pdf.
Mattes, Robert Britt; (1992). The politics of public opinion: Polls, pollsters and presidents; ProQuest Dissertations and Theses (PQDT).