مطالعه مقایسه ای بحران ازخودبیگانگی در اندیشه های «امام‌خمینی، آیت‌الله سید محمدباقر صدر، دکتر شریعی»

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه علوم سیاسی ،دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

2 استاد گروه علوم سیاسی، دانشکده علوم اداری و اقتصاد، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران

3 استاد گروه علوم سیاسی و مطالعات انقالب اسالمی،دانشکده علوم انسانی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران.

چکیده

پژوهش حاضر با هدف بررسی بحران ازخودبیگانگی در جوامع اسلامی از منظر امام‌خمینی، آیت‌الله سید محمد‌باقر صدر و دکتر علی شریعتی در قالب 4 مرحله‌ نظریه بحران توماس اسپریگنز «مشکل اصلی جوامع»، «علل وقوع»، «جامعه‌آرمانی» و «راه‌حل‌ها» به روش کیفی مقایسه‌ای و گردآوری اطلاعات از متون اصلی سه متفکر فوق مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد که علی‌رغم برخی تفاوت‌های جزئی، اندیشمندان مذکور ازخودبیگانگی را مشکل اصلی جوامع اسلامی تشخیص داده‌اند و بر این اساس سه مؤلفه استعمار، استبداد و اقتدارگرایی را به مثابه علل اصلی بروز ازخودبیگانگی برشمرده‌اند. جامعه توحیدی و الهی مبتنی بر اخلاق، آزادی، برابری و تعالی که منتج به خودآگاهی اسلامی است را جامعه آرمانی خود قلمداد نمودند. همچنین علی‌رغم وجود برخی تفاوت‌های رویکردی در ارتباط با راه‌حل خروج از خودبیگانگی میان دکتر شریعتی با امام‌خمینی و آیت‌الله صدر، سه مؤلفه کلی استقلال، آزادی و دموکراسی به عنوان راه‌حل خروج از خودبیگانگی تجویز شد.

کلیدواژه‌ها