پیامدهای اجتماعی توسعه صنعتی شهر کنگان با تأکید بر تشدید خاص‌گرایی و نابرابری اجتماعی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری جامعه‌شناسی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، اصفهان، ایران.

2 استادیار گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد دهاقان، اصفهان، ایران.

3 دانشیار گروه علوم اجتماعی،دانشگاه آزاد اسلامی ،واحد دهاقان،دهاقان ، ایران

چکیده

در سال‌های اخیر، عواقب و پیامدهای اجتماعی و فرهنگی در برخی طرح‌های اقتصادی و صنعتی پررنگ تر و شدیدتر از گذشته شده است و ضرورت بررسی‌های جامعه‌شناختی و اجتماعی در زمینه پیامدهایی که طرح‌های توسعه‌ای و صنعتی به دنبال دارند، انکارناپذیر است. احداث تأسیسات و پالایشگاه‌های گاز و پتروشیمی به صورت شتابان و بدون ملاحظه ابعاد متعدد توسعه، باعث برهم زدن تعادل طبیعت و معیارهای انسانی و ایجاد چالش‌های گوناگون عظیمی در محیط و زندگی مردم در شهرها و منطق مختلف کشور از جمله منطقه بندر کنگان شده است. در همین راستا، مقاله حاضر با هدف بررسی پیامدهای اجتماعی توسعه صنعتی شهر کنگان با تأکید بر متغیرهای خاص‌گرایی و نابرابری اجتماعی انجام شده است. روش پژوهش از نوع پیمایش و ابزار گردآوری داده‌ها پرسشنامه است. جامعه آماری تحقیق، شهروندان 25 سال به بالای شهر کنگان بوده است که تعداد 400 نفر از آنها به عنوان حجم نمونه پژوهش برآورد و با استفاده از رویکرد نمونه‌‌گیری احتمالی و شیوه نمونه‌گیری خوشه‌ای متناسب با حجم جامعه آماری، مورد مطالعه قرار گرفتند. به منظور آزمون فرضیه‌های پژوهش از آزمون تی تک‌نمونه‌ای استفاده گردید. برآوردهای مربوط به این آزمون نشان دهنده این است که بر مبنای نظر شهروندان، رابطه مثبت و معناداری بین توسعه صنعتی شهر کنگان و متغیرهای تشدید خاص‌‌گرایی و تغییر در نابرابری اجتماعی در جامعه مورد مطالعه وجود دارد.

کلیدواژه‌ها


1 .ازکیا، مصطفی )1394 .)جامعه شناسی توسعه، تهران: کلمه
2 .اسـکیدمور، ویلیام )1385 .)تفکر نظری در جامعه شناسـی، جمعی از مترجمان، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
3 .امینی نژاد، غالمرضا )1394« .)تحلیل و بررسی اثرات قطب صنعتی پارس جنوبی بر ساختار روستاهای استان بوشهر )نمونه شهرستان های عسلویه، کنگان، دیر و جم(«، برنامه ریزی فضایی، سال 5 ،شماره 1 :122-101.
4 .ایمان، محمدتقی و مهتا بذرافکن )1394« .)درک معنایی زنان منطقه عسـلویه از مسـئولیت اجتماعی شرکت ها )مطالعه مردم نگارانه(«، زن در توسعه و سیاست، دوره 13 ،شماره 1 :22 – 1.
5 .بذرافشـان، جـواد و طیبه محمدنیـا )1392« .)تحلیل پیامدهای ایجاد مناطق ویژه اقتصادی بر توسـعه اقتصادی روستاهای بخش عسلویه شهرستان کنگان«، جغرافیا و آمایش شهری – منطقه ای، سال 3 .شماره 6 :62 – 49.
6 .تأمیـن، ملوین ماروین )1385 .)جامعهشناسـی قشـربندی و نابرابری اجتماعـی نظری و کاربردی. ترجمه عبدالحسین نیک گهر. تهران: توتیا.
7 .تنهایی، حسـین ابوالحسـن )1389 ،)درآمدی بر مکاتب و نظریه های جامعه شناسـی، چاپ ششـم، مشهد: مرندیز
8 .زاهدی، محمدجواد )۱۳۹۳ .)توسعه و نابرابری، تهران: مازیار
9 .عابدی زاده، عابدین )1392« .)ارزیابی پیامدهای اجتماعی توسعه صنعت نفت و گاز در استان بوشهر )مطالعه موردی: پارس جنوبی(«، پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسـی ارشد رشته جامعه شناسی. تهران: دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی.
10 .عنبری، موسی؛ مالکی، احمد )1390« .)بررسی آثار اجتماعی قطب های رشد صنعتی بر توسعه پایدار محلی )مطالعه موردی قطب رشد صنعتی عسلویه(«. توسعه روستایی، دوره 3 ،شماره 2 :97 – 87.
11 .غفـاری، غالمرضـا و میثم نوایی )1388« .)تبیین گسـتره و شـعاع اعتماد اجتماعی در شـهر کاشـان«، دانشنامه علوم اجتماعی، دوره 1 .شماره 2 :231 – 207.
12 .فاضلـی، محمـد )1388« .)نادیـده گرفتن سـازمان اجتماع محلی و فقدان توسـعه اجتماعی در مناطق نفت خیز«، چکیده مقاالت اولین همایش ملی چشـم انداز توسـعه پایدار، یکپارچه و دانایی محور منطقه ویژه اقتصادی انرژی پارس.
13 .فاضلی، محمد )1396 .)ارزیابی تأثیرات اجتماعی، تهران، تیسا
14.قدیری، محمود و سـوگول ممسـنی )1395« .)تحلیل تطبیقی شـاخص های توسعه پایدار نواحی شهر بوشهر«، فصلنامه فضای جغرافیایی، سال شانزدهم، ش 54.
15 .کاظمیان، غالمرضا و وجه الله قربانی زاده، و محمدجواد موسوی )1396« .)ارزیابی کلی نقش مدیریت شـهری در کنترل پیامدهای رشـد صنعت نفت و گاز در شـهر عسـلویه«، برنامهریزی رفاه و توسـعه اجتماعی، سال 8 .شماره 30 :265 – 226.
16 .کرایـب، یان )1385 .)نظریه اجتماعی مدرن: از پارسـونز تـا هابرماس، ترجمه عباس مخبر، تهران: آگاه.
17 .کرسـول، جـان. دبلیـو )1391 .)طرح پژوهش؛ رویکردهای کی ّ فی، کمـی و ترکیبی. ترجمه علیرضا کیامنش و مریم دانای طوس. تهران: جهاد دانشگاهی.
18 .گرپ، ادوارد ج )1394 .)نابرابری اجتماعی، ترجمه محمد سیاهپوش و احمدرضا غرویزاد، تهران، معاصر.
19 .گیدنز، آنتونی )1394 .)تجدد و تشـخص: جامعه و هویت شـخصی در عصر جدید، ترجمه ناصر موفقیان، تهران: نی.