انگیزه‌ی دینی فتوحات مسلمانان در دوره ساسانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجو دکتری گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

2 گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

3 دانشیار علمی گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

چکیده

پژوهش حاضر چیستی انگیزه‌ی دینی فتوحات مسلمانان در دوره ساسانی را مورد بررسی قرار داده است. برای جهاد دو معنا ارائه شده است، جهاد به معنای عام و جهاد به معنای خاص. جهاد در معنای عام خود عبارت است از یعنی تقدیم کردن جان و مال در راه سرافرازی اسلام و برپایی شعائر دینی. اما جهاد به معنای خاص عبارت است از اینکه انسان در جنگ با مشرکین و اهل بغی، جان و مال خود را به گونه ای مخصوص تقدیم کند. فرضیه موضوع بحث در این مقاله از همین نوع است، یعنی مبارزه مسلحانه با کفار و مشرکین و اهل بغی. درباره چگونگی فتح ایران به دست اعراب مسلمان و اضمحلال امپراطوری ساسانی، نظریات متفاوتی مطرح شده است. از بین همه‌ی عواملی که در طی تاریخ، باعث تزلزل بنای قوم ایرانی شده است، هجوم و ورود مسلمانان عرب به این سرزمین (نیمه اول قرن هفتم میلادی)، بوده است که بزرگترین دگرگونی را با خود به همراه آورد. گروهی از نویسندگان باستان گرای افراطی و اسلام ستیز معتقدند هدف اعراب از حمله به ایران، چیزی جز کسب غنائم، برده و کنیز نبوده است. گروهی دیگر می‌گویند: بدون شک انگیزه های معنوی نیز سهم بسیار عمده ای در این رابطه داشته است و محرک اصلی اعراب در این تهاجمات همین انگیزه معنوی و دینی بوده است. هدف از نگارش این مقاله، یافتن انگیزه های اقتصادی، سیاسی و دینی و فرهنگی مسلمانان، در حمله به قلمرو شاهنشاهی عظیم ساسانی بوده و روش این پژوهش تفسیری-کیفی با مطالعه کتابخانه ای است.

کلیدواژه‌ها

ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران
دوره 5، شماره 4
تیر 1401
صفحه 301-320

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار