بررسی تطبیقی گفتمان انقلاب مشروطه و انقلاب اسلامی با تأکید بر آراء میرزای نائینی و امام خمینی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکترای علم سیاسی، گروه شناخت مسائل ایران، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران ، ایران

2 استادیار، گروه اندیشه سیاسی، دانشکده علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران ، ایران

چکیده

در میان گفتمان های تاریخ معاصر ایران، مهمترین و تأثیرگذارترین آنها موضوع بررسی این پژوهش قرار گرفته و زمینه های اجتماعی و سیاسی، داخلی و خارجی شکل‌گیری هر دو گفتمان و آثار و پیامدهای ناشی از آن مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است و وجوه اشتراک و افتراق دو گفتمان و آراء تئوری پردازان آن دو گفتمان یعنی امام خمینی و علامه نائینی مورد کندوکاو قرار گرفته است.هدف اصلی این پژوهش عبارت است از شناخت چرایی و چگونگی بوجودآمدن ساختارهای سیاسی متفاوت از آراء میرزای نائینی در انقلاب مشروطه و آراء امام خمینی در انقلاب اسلامی می باشد. همچنین شناخت نحوه تاثیر شرایط اجتماعی وسیاسی بر پدید آمدن ساختارهای سیاسی متفاوت از آراء میرزای نائینی و امام خمینی و شناخت وجوه اشتراک و افتراق آراء میرزای نائینی و امام خمینی از اهداف دیگر این پژوهش می باشد. براساس مطالب مطروحه دراین پژوهش، برخی از مهمترین نتایج بدست آمده عبارتند از اینکه، گفتمان ها به عنوان صورت-بندی های کلی و معنایی خود محصول شرایط اجتماعی و سیاسی خاصی می باشند و به رفتارها و افکار و هویت سوژه های اجتماعی شکل داده و بدون گفتمان ها نمی توان تحولات اجتماعی و سیاسی را معنا دار نمود.بنابراین برای شناخت پدیده های اجتماعی از جمله انقلاب ها، باید آنها را در درون صورت بندی های گفتمانی مورد مطالعه قرار داد

کلیدواژه‌ها