الزامات کشف حقیقت در دادرسی های جامعه اداری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری گروه حقوق، رشته حقوق جزا و جرم شناسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

2 استادیار گروه حقوق، رشته حقوق عمومی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

3 استادیار گروه حقوق، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، واحد کرمانشاه، دانشگاه آزاد اسلامی، کرمانشاه، ایران.

چکیده

دادرسی اداری به عنوان یکی از مهم‌ترین اقسام دادرسی در هر نظام حقوقی با آزادی‌های فردی در ارتباط است. بدین سان، در کنار فصل خصومت و تحقق عدالت، کشف حقیقت یکی از مهم‌ترین اهداف دادرسی اداری محسوب می‌شود. کشف حقیقت که به معنای فرایند اقناع وجدان قاضی در دستیابی به واقعیت پرونده‌ها است، از مهم‌ترین چالش‌ها و مسائل در دادرسی اداری است؛ زیرا فرایند کشف آن به سادگی‌ امکان‌پذیر نیست. بر این اساس، چنان‌چه هدف غایی دادرسی اداری کشف حقیقت باشد، باید ویژگی‌ها و الزاماتی را شامل شود. این تحقیق با روش مطالعه‌ای- کتابخانه‌ای به الزامات کشف حقیقت دردادرسی های جامعه اداری پرداخته است. بر این اساس، نظام دادرسی با ویژگی‌هایی چون اصل علنی بودن رسیدگی، اصل تخصص و تناظر و الزاماتی چون تحقق موازین دادرسی منصفانه، حق داشتن وکیل، رسیدگی دو مرحله‌ای، اصل الزام ارائه دلیل، اصل شفافیت و اصل مستدل و مستند بودن آرای صادره از مراجع اداری می‌تواند فرایند کشف حقیقت را برای دادرسان تسهیل کند. نتایج حاکی است دادرسان نمی‌توانند برای کشف حقیقت به شیوه‌های متوسل شوند که خارج از موازین قانون است. هر زمانی که در جمع‌‌آوری دلیل، مفاد قانون و بر اساس آن، حقوق و آزادی‌های اساسی افراد رعایت شود، تحصیل دلیل مشروع و قانونی خواهد بود، ولی چنان‌چه، در راه تحصیل دلیل، قواعد قانونی نقض شود، کسب دلیل، نا مشروع و غیرقانونی خواهد بود. لذا، صرف قانونی بودن تحصیل دلیل یا مشروع بودن نظام دلایل قانونی برای ارائه در محضر دادگاه کافی نیست؛ زیرا دلیل باید به شیوه قانونی به دست آمده باشد.

کلیدواژه‌ها