نقش عرف سیاسی در حقوق غیرمالی زوجین از دیدگاه حقوق ایران (مذاهب اسلامی وادیان رسمی)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران.(نویسنده مسئول).

2 دانشجو دکترای حقوق خصوصی دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران

چکیده

حقوق‌ زوجین یکی ‌از مهمترین بخش‌های حقوق مدنی است که جنبه حقوقی صرف ندارد بلکه آمیخته با مسائل عرفی( آداب ورسوم اجتماعی) و اخلاقی است و دارای هردو جنبه مالی وغیرمالی است. بیشترین کاربرد واژه‌ی عرف در قرآن، مربوط به حقوق زوجین وتنظیم روابط میان آن دو است. از این رو بی‌توجهی به نقش عرف در حقوق زوجین سبب به وجودآمدن چالش‌های بنیادی در جامعه می‌شود. هدف از نگاشتن این مقاله، تبیین جایگاه عرف در برخی ازمسائل حقوق غیرمالی زوجین، مانند ریاست خانواده، تمکین ‌و حسن معاشرت ازدیدگاه حقوق ایران، مذاهب اسلامی ‌و ادیان رسمی به روش تحلیلی توصیفی است. دراین مقاله ضمن تبیین حدود عرف وشناساندن آن به عنوان منبع قانونگذاری، در نهایت به این مسأله واقف خواهیم شد که ‌گرچه عرف‌ در نظام حقوقی ایران، بطورعمده در موارد سکوت نص، نقش‌تکمیلی و تفسیری دارد؛ امّا گاه نقش امری داشته‌ و در بسیاری از موارد به صورت کاربردی در فقه وحقوق استفاده می‌گردد. همچنین نقش عرف در نزد اهل سنت تا بدان حد است که آنچه در نزد عرف نیکو و پسندیده شمرده می شود، نزد خداوند نیز پسندیده محسوب می‌گردد. نقش عرف درحقوق اقلیت‌ها (کلیمی، زرتشتی و مسیحی [کاتولیک، پروتستان و ارتدکس]) نیز طبق رسوم و عادات مذهبی خودشان قابل انکار نیست، و منبع حقوق محسوب می‌شود.

کلیدواژه‌ها