واکاوی و ارائه مدل خودسانسوری در فضای مجازی با رویکرد گرانددتئوری در ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری علوم ارتباطات، گروه علوم ارتباطات، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 استادیار پژوهشکده مطالعات اجتماعی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی(نویسنده مسئول)

3 دانشیار گروه جامعه شناسی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

4 دانشیار گروه ارتباطات اجتماعی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

هدف این پژوهش بررسی عوامل خودسانسوری در فضای مجازی در جامعه ایران است. روش پژوهش کیفی و مبتنی بر نظریه‌پردازی داده‌بنیاد است. روش نمونه‌گیری به صورت نمونه‌گیری غیراحتمالی، با انتخاب هدفمند و با حداکثر تنوع یا ناهمگونی بود که بر مبنای آن 11 نفر از متخصصان سیاسی، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و ارتباطات به عنوان مشارکت‌کنندگان در پژوهش انتخاب شدند. داده‌ها به روش مصاحبه و به صورت نیمه‌ساخت‌یافته گردآوری شدند. تجزیه و تحلیل داده‌ها به روش استراوس و کوربین و مدل پارادایمی انجام گرفت. برای به دست آوردن اعتبار و روایی داده‌ها از دو روش بازبینی مشارکت‌کنندگان و همچنین مرور خبرگان غیر از شرکت‌کننده در پژوهش استفاده شد. نتایج تحلیل داده‌های بدست آمده از مصاحبه‌ها طی فرآیند کدگذاری باز، محوری و انتخابی منجر به ارائه مدل خودسانسوری در اینستاگرام در ایران شد. براساس یافته‌های این پژوهش خودسانسوری سیاسی و خودسانسوری اجتماعی به عنوان عوامل علی که بر فرآیند خودسانسوری در اینستاگرام تاثیر دارند، شناسایی شدند. خودسانسوری روانی و خودسانسوری فرهنگی به عنوان عوامل زمینه‌ای، خودسانسوری حقوقی به عنوان عوامل مداخله‌گر، خودسانسوری ارتباطی به عنوان راهبردها و خودسانسوری اخلاقی به عنوان پیامدها از این پژوهش استخراج شدند.

کلیدواژه‌ها

ماهنامه جامعه شناسی سیاسی ایران
دوره 5، شماره 10
دی 1401
صفحه 39-57

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار