بررسی عملکرد و چالش‌های سپاه دانش در استان چهارمحال و بختیاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

2 دانشیار گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

3 استادیار گروه تاریخ، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران

چکیده

تحول آموزش نوین در ایران به عصر مشروطه بر می‌گردد که با تغییرات اساسی در نظام تعلیم و تربیت شیوه‌ها و ساختار آموزش از سنتی به مدرن تغییر شکل و محتوا داد. در عصر پهلوی اول با برقراری قوانین متعدد مسئله آموزش عمومی جدی تر به آن پرداخته شد. با این وجود آموزش نوین در دوران پهلوی دوم از فقدان برنامه منسجم در زمینه آموزش همگانی به ویژه در مناطق روستایی و عشایری رنج می‌برد. در جهت حل این مشکل در دی 1341 ش طرح سپاه دانش به تصویب رسید که براساس آن جوانان تحصیل‌کرده پس از یک دوره آموزشی، به جای خدمت سربازی به مناطق آموزشی رفته و به عنوان نیروهای سپاه دانش خدمت کنند. این طرح نزدیک به دو دهه نظام آموزشی ایران را در کلیه مناطق از جمله منطقه روستایی و عشایری استان چهارمحال و بختیاری را تحت تأثیر خود قرار داد.
پژوهش حاضر، با بهره‌گیری از اسناد موجود در سازمان اسناد و کتابخانۀ ملی و داده های محلی و با رویکرد توصیفی-تحلیلی تدوین شده و در پی پاسخ به این پرسش است که عملکرد و چالش‌های سپاه دانش در زمینه گسترش آموزش عمومی در منطقه چهارمحال و بختیاری چگونه بوده است. بر این اساس یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد با وجود موقعیت کوهستانی، جمعیت غالب عشایری و روستایی و همچنین معضلات فراوان پیاده سازی طرح سپاه دانش، این نهاد توانست در استان چهارمحال و بختیاری در حدفاصل سال های 1342 تا 1357 ش در همگانی کردن آموزش و از بین بردن بی سوادی نقش مهمی ایفا کند.

کلیدواژه‌ها