تاثیر آراء ‌احمد فردید بر گفتمان غربزدگی و بازگشت به خویشتن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه جامعه شناسی سیاسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

2 گروه جامعه شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 گروه جامعه‌شناسی، واحد رودهن، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

چکیده

فردید در ایران امروز مشهورترین روشنفکر ضد غرب به شمار می‌آید. ترویج افکار وی در جناح‌ها و گروه‌هایی از حاکمیت جمهوری اسلامی ایران – که به غرب‌ستیزی و بنیادگرایی معروف و مشهور هستند- و حملات و انتقادهای شدید روشنفکران طرفدار اندیشه مدرن و ضد اندیشه «غربزدگی» و «بومی‌گرایی افراطی» - اعم از دینی و غیر دینی- به وی، نشان از تاثیر نظرات و افکارش بر روشنفکری ایرانی دارد. ‌نام فردید از سویی دیگر با تاریخ روشنفکری ایران گره خورده است. وی که به اعتباری اولین سخنگوی‌ »هایدگر» در ایران به شمار می‌آید، برای زمانی نسبتاً طولانی، مراد حلقه‌ای از اهالی فکر و فلسفه شد و از این طریق به اشاعه دیدگاه‌های خود ‌پرداخت. این پژوهش به بررسی آراء و اندیشه‌های سید احمد فردید و تاثیرات آن بر روشنفکری قبل و بعد از انقلاب در چارچوب گفتمان غربزدگی و بازگشت به خویش اختصاص یافته است. روش پژوهش، توصیفی-تحلیلی بوده و روش گردآوری اطلاعات کتابخانه‌ای (اسنادی) است. آنچه به عنوان نتیجه پژوهش به دست می‌‌آید این است که از کارهای مهم فردید این است که بازگشت به خویشتن را در سطحی بسیار رادیکال و عمیق هم به لحاظ تقابل و هم به لحاظ محتوا مطرح نموده و این امکان را نیز تا حد زیادی استفاده از هایدگر برای وی فراهم آورد و فردید بیش از همه با شرایط ما بعد انقلابی 1357 تناسب داشت، چرا که امکان انتقال به شرایط پس فردای بیرون از تاریخ تجدد را بیشتر فراهم می‌کند.

کلیدواژه‌ها