روابط سیاسی ایران و عراق از 1337 تا 1347ش

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری تاریخ ایران بعد از اسلام، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران

2 استادیار گروه تاریخ، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران،ایران

3 استاد، گروه تاریخ، دانشگاه شهید بهشتی، تهران

چکیده

از زمان فروپاشی دولت عثمانی در جنگ جهانی اول و تشکیل کشور مستقلی به نام عراق در همسایگی غربی ایران، تنظیم روابط دو کشور یکی از چالش‌های جدی سیاست خارجی ایران بوده و اختلافات ارضی و مرزی به همراه مسائل مذهبی و قومی، روابط دو کشور را همواره در معرض تهدید قرار داده است. این اختلافات در دوره‌های مختلف تشدید شده‌ یا کاهش یافته‌اند. در این پژوهش سعی شده است با توجه به اسناد کتابخانه‌ای و مرور روزنامه‌ها از روش توصیفی-تحلیلی روابط دو کشور در یک دوره ده ساله از 1337ش تا 1347ش بررسی گردد. در دوران حکومت قاسم در عراق با بروز ملی‌گرایی افراطی و هم‌چنین تمایل به روابط گسترده با شوروی، علاوه بر تشدید مناقشات مرزی و گسترش آن از رود مرزی اروندرود به منطقه خوزستان، مسائل ایدئولوژیکی هم بر اختلافات افزوده شد. هم‌چنین باتوجه به حضور کردها در دو سوی مرز و آغاز قیام کردها در عراق، موضوع دیگری بر روابط دو کشور سایه انداخت. با به‌قدرت رسیدن رژیم‌های میانه‌رو عارف‌ها در عراق، تا حدی از تنش موجود در روابط دو کشور کاسته شد، اما مسئله کردها و اختلافات مرزی و منطقه خوزستان همچنان در رأس اختلافات دو کشور پابرجا باقی ماند.

کلیدواژه‌ها